Υπόθεση Öcalan: Από τον Επαναστατικό Αγώνα στη Φυλακή του İmralı

Ένα από τα σημαντικότερα κεφάλαια της τουρκικής ιστορίας είναι αυτό του Abdullah Öcalan, γνωστού & ως «Άπο». 
Η ιδιαίτερη αυτή προσωπικότητα αποτελούσε για πάνω από 20 χρόνια «πονοκέφαλο», τόσο για τις τουρκικές αρχές και την τουρκική ηγεσία, όσο και για την παγκόσμια, λόγω των δράσεών του και της επιμονής της Τουρκίας να τον πιάσει. 
Η ιδιαιτερότητα αυτού του προσώπου έγκειται στη διάσταση που έδωσε για πρώτη φορά στο Κουρδικό Ζήτημα, και πώς αυτό διαμορφώθηκε έπειτα.

  ------------------------------------------------------                                 
Ο Abdullah Öcalan γεννήθηκε το 1949, από οικογένεια χωρικών και πατέρα κουρδικής καταγωγής. 
Μεγάλωσε σε ένα χωριό στην περιοχή του τουρκικού Κουρδιστάν, και σπούδασε Νομική, Δημόσια Διοίκηση και Πολιτικές επιστήμες. 
Η πρώτη του επαφή με τα πολιτικά δρώμενα, γενικότερα, και το κουρδικό ζήτημα, πιο συγκεκριμένα, συνέβη την περίοδο που ήταν σπουδαστής στο Επαγγελματικό Λύκειο Κτηματολογίου Άγκυρας, όπου επηρεάστηκε από μια συνέντευξη του τότε ιρακινού προέδρου του κουρδικού κόμματος, η οποία τον έκανε να δει από διαφορετική διάσταση το κουρδικό ζήτημα, και να αναλάβει δράση και συμμετοχή σε αριστερά κινήματα. 

Επίσης, διαβάζοντας το βιβλίο του Lenin «Το δικαίωμα των εθνών στην αυτοδιάθεση», επηρεάστηκε πολιτικά από μαρξιστικό-λενινιστικά στοιχεία, τα οποία συσχέτισε με τους Κούρδους

       O Öcalan τα πρώτα χρόνια της δράσης του

Το κράτος της Τουρκίας αρχίζει μόλις τη δεκαετία του ’70 να αντιλαμβάνεται την απήχηση που έχει η δράση του Άπο και των συντρόφων του, οπότε και προβαίνει στο κλείσιμο της» Επαναστατικής Πολιτιστικής Εστίας Ανατολίας» στην οποία συμμετείχαν. 
Το 1972 αποτελεί τη χρονιά κατά την οποία ο Άπο συνελήφθη για πρώτη φορά, εξαιτίας της συμμετοχής του στις επαναστατικές οργανώσεις »Κόμμα Λαϊκής Απελευθέρωσης της Τουρκίας» και »Ομάδα Şafak», μοιράζοντας προκηρύξεις της τελευταίας. 
Μετά την αποφυλάκισή του -και αφού οι σύντροφοί του τον έχουν επίσημα αναγνωρίσει ως ηγέτη τους-, ιδρύει το »Δημοκρατικό Σύλλογο Φοιτητών Άγκυρας», αλλά η τουρκική κυβέρνηση, ενοχλημένη από τις δημοκρατικές δράσεις του συλλόγου, κλείνει και αυτόν. 
Όλο αυτό το διάστημα η επιρροή και διείσδυση σε κουρδικά τμήματα ενισχύονται, και δημιουργούνται αρκετές τοπικές κουρδικές ομάδες, οι οποίες συνενώνονται τελικά το 1977, δημιουργώντας το Εργατικό Κόμμα του Κουρδιστάν (PKK).

                                                         Tο PKK & η Δράση του

Επίσημα, το PKK ιδρύθηκε στις 27 Νοεμβρίου 1978, με τον Öcalan ιδρυτικό μέλος και Γενικό Πρόεδρο. 
Οι τουρκικές αρχές -που ήδη είχαν βάλει στο στόχαστρο τις δράσεις του- προέβησαν σε προβοκατόρικες δράσεις, με δολοφονίες Κούρδων και επιβολή στρατιωτικού νόμου στο τουρκικό μέρος του Κουρδιστάν. 
Λόγω του στρατιωτικού νόμου και της αύξησης βιαιοπραγιών και διώξεων, τα μέλη και οι υποστηρικτές του PKK αναγκάστηκαν να καταφύγουν στη Συρία και σε άλλες χώρες, ώστε να μη φυλακιστούν. 
Από εκεί και έπειτα, η Τουρκία έχασε την επαφή με τη δράση του κόμματος, ενώ τα στελέχη του αύξαναν διαρκώς τα μέλη στις γειτονικές χώρες, δημιουργώντας δίκτυα με ευρωπαϊκές, καθώς και παραρτήματα του κόμματος - όπου κυριαρχεί το κουρδικό στοιχείο -, αλλά & τον πρώτο κουρδικό στρατό του PKK» 
(Λαϊκός  Απελευθερωτικός Στρατός του Κουρδιστάν».

Τη δεκαετία του 1990, έχουμε πλέον να κάνουμε με ένα πλήρως οργανωμένο κόμμα και στρατό. 
Οι στρατιωτικές μονάδες επιτίθενται ασύστολα σε τουρκικούς θύλακες, και καταλαμβάνουν την εξουσία στο μεγαλύτερο μέρος του τουρκικού Κουρδιστάν, με την υποστήριξη του κουρδικού λαού της περιοχής. 
Η ηγεσία του κράτους αργεί να δράσει -έχοντας τα δικά της εσωτερικά προβλήματα-, ενώ, όταν τελικά το κάνει, θεωρεί πως λειτουργεί με τον πιο αποτελεσματικό τρόπο. 
Στην ουσία, όμως, μεταφέρει τους Κούρδους από τα σύνορα με το Ιράκ και το Ιράν στις αστικές πόλεις, δημιουργώντας ολόκληρες συνοικίες. 
Στα τέλη της δεκαετίας, η οργάνωση προσπαθεί πλέον να μετατρέψει τον αγώνα από στρατιωτικό σε πολιτικό, και να διεθνοποιήσει το θέμα.

                                                   Στάση Τουρκίας

Η απήχηση που αρχίζει να αποκτά η οργάνωση, αλλά και τα σοβαρά προβλήματα που δημιουργεί στο εσωτερικό του κράτους θορυβούν την κυβέρνηση, καθώς βάζει σε κίνδυνο τον κεντρικό πυλώνα στον οποίο χτίστηκε η σημερινή Τουρκία. 
Από την ίδρυσή της, η Τουρκία προσπαθεί να δημιουργήσει κράτος ενός έθνους και μίας θρησκείας. Η δημιουργία του PKK δημιουργεί ρωγμές σε αυτό το εγχείρημα, καθώς τα αιτήματά τους σε διαφορετική γλώσσα είναι οιωνός μιας διαφορετικής εθνικής οντότητας και, άρα, απειλής της ομοιογένειας του κράτους. 
Οι Κούρδοι δεν αποτελούν πλέον μια ελεγχόμενη μειονότητα στα σύνορα της χώρας, αλλά έναν αντάρτικο στρατό, ο οποίος πλήττει τόσο το γόητρο του τουρκικού στρατού με τις συνεχείς νίκες του, αλλά και απειλεί τα σύνορά της, με το αίτημα για δημιουργία ανεξάρτητου Κουρδιστάν.

Απόσπασμα από τον τότε Τούρκο αρχηγό ξηράς, που παρουσιάζει την ανικανότητα του τουρκικού στρατού απέναντι στους αντάρτες του PKK.

Με αυτόν τον τρόπο, η Τουρκία ξεκινά έναν ανελέητο πόλεμο εναντίον των Κούρδων ανταρτών και αμάχων. 
Αρχίζει να διχάζει τον κουρδικό λαό, προσλαμβάνοντας Κούρδους στις ομάδες πολιτοφυλακής, και σφετερίζεται με αυτούς τις περιουσίες άλλων Κούρδων – ισχυριζόμενη ότι είναι τρομοκράτες, επειδή δεν εντάχθηκαν στις ομάδες πολιτοφυλακής. 
Τα μέσα ενημέρωσης, έχοντας εντολή από την κυβέρνηση, αρχίζουν μια ακατάπαυστη προπαγάνδα εναντίον των Κούρδων, με καθημερινές αναφορές σε εγκληματικές πράξεις που διέπραξαν, ή ακόμα και με την προβολή κηδειών αξιωματούχων που έχασαν τη ζωή τους από τους »τρομοκράτες».

Κατά τη διάρκεια της περιπλάνησης του Öcalan σε διάφορες χώρες -με την προοπτική να βρει καταφύγιο σε αυτές, μετά την επιβολή του στρατιωτικού νόμου-, η Τουρκία χρησιμοποίησε όλα τα πολιτικά και μη μέσα, για να μπορέσει να καταφέρει την παράδοσή του σε αυτήν. 
Ο στόχος απλός: η σύλληψη του κεντρικού προσώπου του αγωνιστικού αγώνα των Κούρδων και, άρα, το τέλος της οργάνωσης. 
Στην προσπάθεια αυτή, καταλυτικός παράγοντας υπήρξε το κατόρθωμα της Τουρκίας να υπογράψουν οι χώρες του ΝΑΤΟ ότι η εδαφική ακεραιότητά τους απειλείται από την τρομοκρατία, και πως θα βοηθήσουν διεθνώς στην αντιμετώπισή της (Σύνοδος Υπουργών Άμυνας ΝΑΤΟ, 17-12-1998, Βρυξέλλες).

                                                                         Θέση Αμερικής

Η Αμερική, εν τω μεταξύ, από την αρχή της κρίσης, γνωρίζει καλά πως το Κουρδιστάν αποτελεί πέρασμα ανάμεσα σε τέσσερις χώρες (Τουρκία-Ιράν-Ιράκ-Συρία), οι οποίες παραδοσιακά κεντρίζουν το ενδιαφέρον των ΗΠΑ, λόγω των πετρελαίων και των υδάτων, καθιστώντας το Κουρδιστάν σημαντικό παράγοντα στην περιοχή. 

Το PKK, όμως, ιδρύεται και δρα σε μια εποχή όπου η Δύση χρειάζεται το κεμαλικό καθεστώς να παίξει τον ρόλο του ως γεωπολιτικό σύνορο ανάμεσα στη Ρωσία και τις εξελίξεις στη Μέση Ανατολή.

Ίσως γι’ αυτό παρατηρείται σχετικά αργά μια ενεργή δράση από την πλευρά των ΗΠΑ στο θέμα, αφού αρχικά περιορίζονταν μόνο σε ανακοινώσεις περί σταθερότητας και καλής γειτνίασης στην περιοχή. 
Η πραγματική θέση τους -υπέρ της Τουρκίας και εναντίον της τρομοκρατίας που αυτή αντιμετωπίζει- θα φανεί μόνο όταν ο Öcalan εντοπιστεί στην Ρωσία. 
Η εξέλιξη αυτή θα βρει αντίθετες τις ΗΠΑ, καθώς δεν επιθυμούν την εμπλοκή της αντίπαλης Ρωσίας στις εξελίξεις του Κουρδικού. Πίσω από το καλό προσωπείο και τη βοήθεια προς την Τουρκία, η Αμερική κρύβει την ανάγκη της για στήριξη από αυτήν στον πόλεμο εναντίον του Ιράκ και της Ανατολής – τον οποίο έχει ήδη σχεδιάσει, αλλά χρειάζεται την Τουρκία για να της παραχωρήσει τις στρατιωτικές της βάσεις στα σύνορα με το Ιράκ.

                                                        Θέσεις Άλλων  Κρατών

Όσον αφορά τις ευρωπαϊκές χώρες, όπως αναφέρθηκε, όταν άρχισαν οι διώξεις προς τα μέλη του PKK, πολλοί κατέφυγαν σε γειτονικές χώρες, συμπεριλαμβανομένου και του αρχηγού του κόμματος, Abdullah Öcalan, ο οποίος βρήκε αρχικά στήριξη στη Συρία. 
Μόλις η Τουρκία έμαθε για την υποστήριξη αυτή, κατέφυγε σε απειλές εναντίον της, και μετέφερε τουρκικό στρατό στα σύνορά της. 
Με αυτήν την απειλή, τον Assad άρρωστο να μην μπορεί να στηριχθεί στις δυνάμεις του, αλλά και χωρίς να περιμένει βοήθεια από την παραδοσιακά φιλική Ρωσία, ούτε από τους γείτονες -λόγω του πολέμου στο Λίβανο-, η Συρία αναγκάζεται και ζητά από τον Öcalan να φύγει.
Ο Κούρδος ηγέτης καταφέρνει, τελικά, να λάβει πρόσκληση από τον πρόεδρο »Γεωπολιτικών Υποθέσεων» της Ρωσίας. 
Όταν, όμως, οι μυστικές υπηρεσίες τον εντοπίζουν εκεί, η Ρωσία διχάζεται, και τελικά υπερισχύει η άποψη να φύγει ο Άπο, γιατί διαφορετικά θα είχαν κυρώσεις από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο – εξαιτίας του δανείου που περίμεναν, λόγω της οικονομικής δυσχέρειας και της απειλής των ΗΠΑ. 
Η Ιταλία, υπό την πρωθυπουργία του D’Alema, δέχεται να φιλοξενήσει τον Άπο. 
Μέσω αυτού, επιδιώκει να διεθνοποιήσει το κουρδικό ζήτημα, αλλά και να διαδραματίσει η ίδια σημαντικό ρόλο στις γεωπολιτικές εξελίξεις του Καυκάσου, μέσω μεταφοράς πετρελαίων, όπως επίσης και των υδάτων της Μεσοποταμίας και του Ιράκ. 
Η Τουρκία παρεμβαίνει ακόμα μια φορά και, με τα Μέσα Ενημέρωσης στο πλευρό της, αρχίζει ένα μποϊκοτάζ των ιταλικών προϊόντων, το οποίο -σε συνδυασμό με την παρέμβαση της Washington για πιθανή διάλυση της κυβέρνησης- αναγκάζει τον Άπο να φύγει κι από εκεί, στις 15 Ιανουαρίου του 1999.

Όπως έχει ήδη αναφερθεί, το PKK είχε αποκτήσει δίκτυα σε πολλά κράτη της Ευρώπης, μεταξύ των οποίων και στη Ρωσία, στην οποία ο Άπο διέφυγε για δεύτερη φορά, μετά την Ιταλία. 
Η Ρωσία -αντιλαμβανόμενη την άφιξη του τελευταίου, και με φόβο τις διεθνείς κυρώσεις- τον μεταφέρει άμεσα στο Tajikistan, απ’ όπου τον προειδοποιεί να φύγει γιατί, αφενός, η ίδια δεν μπορεί να τον προστατεύσει και, αφετέρου, κινδυνεύει από τη Μαφία.

Με αυτήν την εξέλιξη, ο Öcalan αρχίζει πάλι να αναζητά χώρα που θα δεχτεί να του παρέχει άσυλο. 
Έτσι, μέλη της οργάνωσης, σε συνεννόηση με Έλληνες οπαδούς αυτής, (όπως τους απόστρατους αξιωματικούς Α. Ναξάκη, Μπαντούβα και Καμπούρογλου), και χωρίς προηγούμενη ενημέρωση της κυβέρνησης, τον μεταφέρουν στην Αθήνα για δεύτερη φορά, στις 29 Ιανουαρίου. 
Με την αυθόρμητη κίνηση αυτή, η Ελλάδα τοποθετείται σε δύσκολη θέση, και στον πυρήνα των μετέπειτα εξελίξεων.

Μόλις γίνεται γνωστό στην κυβέρνηση πως ο Άπο βρίσκεται στην Ελλάδα, αυτή προσπαθεί με κάθε τρόπο να τον πείσει να μετακινηθεί σε άλλη χώρα όσον το δυνατόν γρηγορότερα, ώστε να μην δημιουργηθεί διπλωματικό επεισόδιο με την Τουρκία. 
Μετά από αρκετές αποτυχημένες προσπάθειες, την άρνηση του Άπο να μετακινηθεί οπουδήποτε χωρίς κρατικές εγγυήσεις, και τον χρόνο να κυλάει αντίστροφα, στις 31 Ιανουαρίου ο επικεφαλής της ΕΥΠ, Χ. Σταυρακάκης, σε συνεννόηση με το Υπουργείο Εξωτερικών, παρουσιάζει σαν προσωρινή λύση την ελληνική πρεσβεία του Nairobi, στην Κένυα.

Με πλήρη, λοιπόν, μυστικότητα, ο Άπο μεταφέρθηκε στην εν λόγω πρεσβεία, όπου και διέμεινε για 15 μέρες, όσο η Ελλάδα προσπαθούσε να βρει μια ικανοποιητική λύση στο ζήτημα για όλες τις πλευρές (Ελλάδα, Κουρδιστάν, Τουρκία και Διεθνή Κοινότητα). 
Υπό την πίεση του χρόνου και των εξελίξεων, κάθε απόπειρα να βρεθεί λύση έπεφτε στο κενό, ενώ η ελληνική πλευρά πιεζόταν από τις συνέπειες της απόκρυψης και προστασίας τρομοκράτη – ο οποίος, μάλιστα, είχε εκδοθεί από νατοϊκή χώρα-σύμμαχο.

                                                   Η αίτηση ασύλου του Öcalan

Σε αυτό το σημείο, να σημειωθεί πως, μία από εκείνες τις μέρες, ο Öcalan είχε καταθέσει αίτημα ασύλου στην Ελλάδα, βλέποντας πως ο κλοιός για τη μεταφορά και προστασία του από άλλη χώρα είχε αρχίσει να στενεύει.

Μετά από πολλές προσπάθειες, και ενώ όλα έδειχναν ότι ο Άπο θα μεταφερθεί σε χώρα της Αφρικής, κινούνται παρασκηνιακά νήματα για άλλη μια φορά, με μυστικές υπηρεσίες από τουλάχιστον τρεις χώρες να έχουν αναλάβει δράση (Ελλάδα-Τουρκία-ΗΠΑ). 
Φτάνοντας, λοιπόν, στο αεροδρόμιο, υπό τη συνοδεία της ελληνικής πρεσβείας (Πρέσβης Κωστούλας και αξιωματικός Σ. Καλεντερίδης), ο Öcalan -μαζί με μέλη του ΡΚΚ που τον συνόδευαν- εξαφανίζεται, χωρίς να αφήσει ίχνος πίσω του. Την επόμενη μέρα εντοπίζεται στην Τουρκία, όπου και κρατείται από τις τουρκικές στρατιωτικές δυνάμεις.

Από τα παραπάνω γίνεται αντιληπτό πως, αν και πολλές ευρωπαϊκές και μη χώρες επεχείρησαν να βοηθήσουν τον κουρδικό αγώνα, τελικά αποδείχτηκαν έρμαια των παγκόσμιων πολιτικών δρωμένων, και αναγκάστηκαν να συμπλεύσουν με αυτές. 
Αποκορύφωμα αποτελεί η ελληνική εμπλοκή στην υπόθεση, η οποία ακόμα και σήμερα αποτελεί μελανό σημείο τόσο της παράδοσης Öcalan και των ελληνοτουρκικών σχέσεων, όσο και της ελληνικής κοινωνίας.

                                                              Ρόλος Ελλάδος

Ο ρόλος της ελληνικής κυβέρνησης δεν έχει αποσαφηνιστεί ακόμα πλήρως, ενώ οι χειρισμοί της στην υπόθεση Öcalan επικρίθηκαν από τη μεγαλύτερη μερίδα του ελληνικού λαού. Αξιοσημείωτο αποτελεί το γεγονός πως, ακριβώς την ίδια στιγμή που μεταφέρθηκε ο Άπο στην Αθήνα (29 Ιανουαρίου 1999), στην Αγία Πετρούπολη βρισκόταν αντιπροσωπία που περίμενε να μεταφέρει τον Κούρδο αρχηγό στην Ολλανδία, όπου θα ζητούσε άσυλο. 
Ο λόγος που οι ρωσικές αρχές δέχτηκαν να μεταφερθεί στην Αθήνα, και όχι στην Ολλανδία, δεν είναι γνωστός. 
Γνωστό είναι, ωστόσο, πως η Ελληνική Υπηρεσία Πληροφοριών (ΕΥΠ) γνώριζε πως ο Άπο βρισκόταν σε αναζήτηση χώρας. 
Μετά το τέλος της υπόθεσης, η ελληνική πλευρά δήλωσε πως δεν γνώριζε για την άφιξη του Άπο, μέχρι τη στιγμή της αναγνώρισης στο αεροδρόμιο.

Αμέσως μόλις γίνεται γνωστή η έλευση του Άπο, λοιπόν, μυστικές υπηρεσίες και η κυβέρνηση τον εντοπίζουν και τον μεταφέρουν σε κρατικό χώρο, όπου του ζητάνε να φύγει με το πρώτο αεροπλάνο. Δράση αναλαμβάνουν πάλι τα στελέχη της οργάνωσης, τα οποία σχεδιάζουν τη μεταφορά του στην Ολλανδία. 
Οι Ολλανδοί -από ό,τι φαίνεται- ήταν καλύτερα προετοιμασμένοι, οπότε μόλις αντιλήφθηκαν έντονη δράση των Κούρδων, με πιθανότητα έλευσης του ηγέτη τους, έβγαλαν ΝΟΤΑΜ (Ειδοποίηση προς Αεροπόρους), και απαγόρευσαν στο αεροσκάφος που θα μετέφερε τον ηγέτη την πραγματοποίηση του δρομολογίου του. 
Έτσι, ο Öcalan παρέμεινε στην Ελλάδα, και μεταφέρθηκε στην Κέρκυρα, με σκοπό να πετάξει από εκεί πίσω στην Ιταλία – σχέδιο που τελικά ακυρώθηκε.

Μέχρι στιγμής, γίνεται αντιληπτό πως οι ευρωπαϊκές χώρες έχουν πάρει τα μέτρα τους, ενώ η ελληνική πλευρά δεν έχει κανένα σχέδιο για την επίλυση του προβλήματος, και προβαίνει σε πρόσκαιρα σχέδια, τα οποία αποτυγχάνουν το ένα μετά το άλλο.  
Σύμφωνα, επίσης, με τις δηλώσεις της κυβέρνησης και τις υποχρεώσεις της απέναντι στην Τουρκία, αλλά και τις Διεθνείς Συμβάσεις που έχει υπογράψει, ή θα έπρεπε να είχε παραδώσει τον Öcalan στην Τουρκία αμέσως μόλις τον εντόπισε, ή να τον αναγκάσει να φύγει – πράγμα στο οποίο απέτυχε.

Αντίθετα, η ελληνική κυβέρνηση προτίμησε να μετακινήσει τον Öcalan στην ελληνική πρεσβεία της Κένυας. 
Επέλεξε, δηλαδή, να τον «διώξει» από την άμεση ελληνική επικράτεια, αλλά ταυτόχρονα να τον «περιθάλψει» σε ένα χώρο ο οποίος αποτελεί προέκταση της Ελλάδος, και μάλιστα χωρίς τελικό σχέδιο. 
Στην ελληνική πρεσβεία του Nairobi, ο Öcalan έμεινε 14 μέρες. 
Εκεί, η ελληνική κυβέρνηση, το υπουργείο εξωτερικών, αλλά και η ΕΥΠ απέτυχαν παταγωδώς να βρουν λύση, και να συνεννοηθούν μεταξύ τους – αφού οι διαταγές από κάθε φορέα ήταν διαφορετικές και, πολλές φορές, αντικρουόμενες, με αποτέλεσμα κανένα σχέδιο να μην μπορούσε να υλοποιηθεί ή, αρκετές φορές, να μην συζητιέται καν.

                Η Παράδοση & oι μετέπειτα εξελίξεις 

Ρόλο-κλειδί στην υπόθεση έπαιξαν και οι Κενυάτικες αρχές, αφού -σύμφωνα με την έκθεση του πρέσβη Κωστούλα, και όσα του είπε ο γενικός γραμματέας του Κενυάτικου ΥΠΕΞ- γνώριζαν από την αρχή τί συνέβαινε. 
Σε αυτό το σημείο πρέπει να αναφερθεί πως, κάποιους μήνες νωρίτερα, η αμερικανική πρεσβεία της Κένυας είχε δεχτεί βομβιστική επίθεση, και οι Κενυάτικες αρχές βρέθηκαν σε δυσχερή θέση. Επιθυμώντας, λοιπόν, να μην ξανατεταθούν οι σχέσεις της Κένυας με τις ΗΠΑ, αλλά και να εξιλεωθούν, παράλληλα, για το ατυχές συμβάν, οι Κενυατικές αρχές ακολούθησαν τις εντολές των Αμερικανικών Μυστικών Υπηρεσιών.  
Αφήνοντας στο σκοτάδι, λοιπόν, την ελληνική ομάδα της πρεσβείας, οργάνωσαν μυστικά την μεταφορά του Άπο με κυβερνητικά αυτοκίνητα από την πρεσβεία στο αεροδρόμιο και από εκεί, με αεροπλάνο, την παράδοση στην Τουρκία.

Δεν είναι δυνατόν, άλλωστε, από τις κρατικές εγγυήσεις και την ελληνική πρεσβεία να βρεθεί ο Öcalan στα χέρια των Τούρκων, χωρίς καμία παρέμβαση εξωγενών παραγόντων και, φυσικά, τη σύμφωνη γνώμη της ελληνικής κυβέρνησης. 
Εξάλλου, ο ίδιος ο πρωθυπουργός της χώρας, σε ανακοίνωσή του αργότερα σχετικά με το θέμα, δήλωσε: 
«Κάναμε το χρέος μας, με τον καλύτερο τρόπο, απέναντι στην Ελλάδα και τα συμφέροντά της, απέναντι στο κουρδικό ζήτημα και τον ίδιο τον Öcalan» ενώ, μετά τη σύλληψή του, στα τουρκικά μέσα δημοσιεύτηκε κείμενο με συνομιλία του τότε πρεσβευτή των ΗΠΑ, Nicholas Burns, και του Κ. Πάγκαλου, τότε υπουργού Εξωτερικών της Ελλάδας, με τον πρώτο να λέει «Φροντίστε να αποστείλετε τον Öcalan στην Κένυα, και τα υπόλοιπα είναι δική μας υπόθεση».

Με την παράδοση του Öcalan, στις 16 Φεβρουαρίου, ανοίγει ένα μεγαλύτερο μέτωπο στην Ελλάδα. Η ελληνική κοινή γνώμη αντιδρά έντονα, βλέποντας τις εικόνες που κυκλοφορούν διεθνώς -μετά τη μεγάλη «επιτυχία» της Τουρκίας, και τη σύλληψη του τρομοκράτη-, και κατακρίνει τους χειρισμούς της κυβέρνησης και την αποτελεσματικότητά της. Κούρδοι σε όλο τον κόσμο, την επόμενη αμέσως μέρα της σύλληψης, καταλαμβάνουν τις ελληνικές πρεσβείες διαμαρτυρόμενοι για την παράδοση του ηγέτη τους, και το ρόλο που έπαιξε η Ελλάδα σε αυτήν. 
Παράλληλα, ο ρόλος των ΗΠΑ επιβεβαιώνεται λίγες μέρες μετά, όταν προσφέρονται να εγγυηθούν για την επιστροφή του αξιωματικού Σ. Καλεντερίδη στην Αθήνα με δική τους ευθύνη, και τα πνεύματα οξύνονται ακόμα περισσότερο. 
Μετά τις εξελίξεις αυτές, πέρα από τη δίκη που ξεκίνησε στην Τουρκία, ξεκίνησε και στην Ελλάδα μία δίκη για την υπόθεση, η οποία είχε ως σκοπό την εξέταση των λάθος χειρισμών και τους υπευθύνους αυτών. 
Η δίκη αυτή είχε ως αποτέλεσμα την παραίτηση τριών υπουργών (Πάγκαλος, Παπαδόπουλος και Πετσάλνικος), με τον τότε Έλληνα πρωθυπουργό Κ. Σιμήτη να γράφει, χρόνια αργότερα, στο βιβλίο του: 
«Η σκανδαλώδης ανεπάρκεια της δημόσιας διοίκησης με οδήγησε να ζητήσω τις παραιτήσεις τους, χωρίς να προχωρήσω σε αναζήτηση προσωπικών ευθυνών, που άλλωστε δεν υπήρχαν».

Αξιοσημείωτο είναι ότι, με την παράδοση του Öcalan, ο ίδιος ο πρωθυπουργός δήλωσε πως ο ίδιος, ο Öcalan, έκανε τις συνεννοήσεις με τους Κούρδους, και πως η ελληνική πλευρά προσέφερε όσο το δυνατόν μεγαλύτερη ανθρωπιστική βοήθεια, τόσο στους Κούρδους που ζητούσαν άσυλο, όσο και στον αρχηγό τους, χωρίς να έχει καμία ευθύνη για την παράδοσή του – αναιρώντας, με αυτόν τον τρόπο, τα λεγόμενα του Καλεντερίδη όσο και του Κωστούλα, όπως αυτά αναφέρονται στην Έκθεση που παρέδωσε ο τελευταίος.

                                                              Τα Λάθη Του Öcalan

Σημαντικό ρόλο στη σύλληψη του Öcalan, έπαιξε, βέβαια, και ο ίδιος με τις επιλογές του.
 Αν και ένας από τους πιο διορατικούς ηγέτες, με μεγάλη επιρροή τόσο στον κύκλο των υποστηρικτών του, όσο και με διασυνδέσεις στις περισσότερες χώρες της Γηραιάς Ηπείρου, ο Öcalan πέφτει -όπως κάθε έλλογο ον- σε λάθη, τα οποία οδήγησαν και στη σύλληψή του. 
Πρώτο λάθος που εντοπίζεται είναι η απουσία γνώσης του σχετικά με την διπλωματία και τη στρατηγική των δυτικών χωρών. 

Αν και γνώριζε πολύ καλά τον τρόπο λειτουργίας της πολιτικής στην Μ. Ανατολή, και πώς αυτή λειτουργεί, δεν μπορούσε να προβλέψει τους παράγοντες που επηρεάζουν τις δυτικές κοινωνίες και πόσο πιεστικές αυτές μπορούν να γίνουν.

Από εκεί και πέρα, θα λέγαμε πως έχασε μια πολύ καλή ευκαιρία να διαφύγει στη Στοκχόλμη και να ζητήσει άσυλο εκεί, εξαιτίας της διαμονής στη Σουηδία παλιών μελών του PKK και τωρινών εχθρών του, όπως επίσης της εκεί παραμονής της πρώην γυναίκας του. 
Λάθος θεωρείται και από ένα μεγάλο μέρος του κύκλου του το γεγονός ότι αρνήθηκε να ζητήσει άσυλο στην Ιταλία, επειδή με αυτό τον τρόπο θα πρόδιδε τους κυβερνητικούς του φίλους, αφού θα έπεφτε η κυβέρνηση. 
Από την πλευρά των συνεργατών του, καταστροφική ήταν και η απόφαση να επιστρέψει ο ίδιος στην Ελλάδα, η οποία δεν μπορούσε να τον βοηθήσει -λόγω των τεταμένων σχέσεων με την Τουρκία-, και να μην ταξιδέψει στην Ολλανδία.

                                                    Ο Öcalan & το PKK σήμερα

Σήμερα, ο Abdullah Öcalan αποτελεί το μοναδικό τρόφιμοστη φυλακή υψίστης ασφάλειας του νησιού Imrail, στη θάλασσα του Μαρμαρά. 

Μετά την παράδοσή του στους Τούρκους, ξεκίνησε δίκη την 31η Μαΐου, κατά την οποία καταδικάστηκε ως τρομοκράτης και προδότης της Τουρκίας. 
Η ποινή του, ωστόσο, μετατράπηκε σε ισόβια κάθειρξη, μετά την κατάργηση της θανατικής ποινής το 2002, αλλά και έντονες διαμαρτυρίες της διεθνούς κοινότητας για τη διεξαγωγή της δίκης. 
Ο ίδιος έχει προσφύγει στο διεθνές δικαστήριο σχετικά με τις συνθήκες κράτησής του και την ετυμηγορία της δίκης, αλλά και κατά του ελληνικού κράτους για παραβίαση του διεθνούς δικαίου – σχετικά με το αίτημα ασύλου που είχε υποβάλει στην ελληνική πρεσβεία όταν βρισκόταν στο Nairobi, αλλά και την παράδοσή του από αυτή, ενώ ήταν γνωστό ότι αντιμετώπιζε ποινή θανάτου.

Όσον αφορά το PKK, αυτό συνεχίζει την αντάρτικη δράση του ακόμα και σήμερα, παρόλο που κατά περιόδους ο Öcalan έχει ζητήσει την κατάπαυση του πυρός, και την διεθνοποίηση του θέματος σε πολιτικό επίπεδο. 
Λόγω της σύλληψης του αρχηγού του κόμματος -αλλά και εσωτερικών προβλημάτων που έχουν προκύψει κατά καιρούς-,  μεγάλη μερίδα των υποστηρικτών του έχουν στραφεί προς τους Barzani-Talabani, το κουρδικό κόμμα του Βόρειου Ιράκ (Νότιο Κουρδιστάν), αφού πλέον εκεί έχουν πιο ενεργή δράση, παραμένοντας, όμως, πιστοί στα αιτήματα για αναγνώριση των Κούρδων.

                                                          Μαρία Ζεμπερίδου

H Μαρία Ζεμπερίδου είναι απόφοιτη του τμήματος Βαλκανικών, Σλαβικών και Ανατολικών Σπουδών. Ασχολείται με τις Διεθνείς και τις Διμερείς Σχέσεις των κρατών καθώς έχει συμμετέχει σε διάφορες Προσομοιώσεις Ηνωμένων Εθών στην Ελλάδα και το Εξωτερικό. mzemperidou@powerpolitics.eu

                                                              Πηγές:
                              --------------------------------------------------------------------------------------

Κώνστας Δ. (2002). Διπλωματία και πολιτική : η υπόθεση Οτσαλάν και η διεθνής τρομοκρατία, η κρίση στη Γιουγκοσλαβία, η υπόθεση Λοϊζίδου. Εκδόσεις Λιβάνη.

Καλεντερίδης Σ. (2007). Παράδοση Οτσαλάν, η ώρα της αλήθειας, Εκδόσεις Ινφογνώμων

O’Toole, P. (2005). Profile: Abdullah Ocalan. [online] News.bbc.co.uk. Available at: http://news.bbc.co.uk/2/hi/europe/4543283.stm [Accessed 7 May 2017].

News.bbc.co.uk. (1998). Don’t extradite Ocalan to Turkey, PKK warns Italy. [online] Available at: http://news.bbc.co.uk/2/hi/world/monitoring/214097.stm [Accessed 7 May 2017].

News.bbc.co.uk. (1998). World: Europe EU backs international tribunal for Kurdish rebel leader. [online] Available at: http://news.bbc.co.uk/2/hi/europe/229774.stm   [Accessed 3 May 2017].

News.bbc.co.uk. (1999). Kurd leader’s new asylum demand. [online] Available at: http://news.bbc.co.uk/2/hi/europe/279579.stm  [Accessed 3 May 2017].

Witschi, Β. (2005). Who is Abdullah Ocalan?  [online] Available at: http://edition.cnn.com/2005/WORLD/europe/05/12/ocalan.profile/index.html  [Accessed 3 May 2017].
Cnn.com. (1999). Profile: Ocalan inspires loyalty, hate. [online] Available at: http://edition.cnn.com/WORLD/europe/9902/16/ocalan.profile/index.html  [Accessed 3 May 2017].

BBC News. (2014). European court chides Turkey over Kurd leader Ocalan. [online] Available at: http://www.bbc.com/news/world-europe-26638002 [Accessed 21 May 2017].

BBC News. (2013). Turkey Kurds: PKK chief Ocalan calls for ceasefire. [online] Available at: http://www.bbc.com/news/world-europe-21874427 [Accessed 21 May 2017].

BBC News. (2016). Who are Kurdistan Workers’ Party (PKK) rebels?. [online] Available at: http://www.bbc.com/news/world-europe-20971100 [Accessed 21 May 2017].

BBC News. (2014). Kurdish leader Ocalan seeks end to Turkey armed struggle. [online] Available at: http://www.bbc.com/news/world-europe-31673830 [Accessed 21 May 2017].

Σημίτης, Κ. (2005). Πολιτική για μια δημιουργική Ελλάδα 1996-2004. Εκδόσεις Πόλις.

Weiner, T. (1999). U.S. Helped Turkey Find and Capture Kurd Rebel. [online] Nytimes.com. Available at: http://www.nytimes.com/1999/02/20/world/us-helped-turkey-find-and-capture-kurd-rebel.html [Accessed 21 May 2017].
                               --------------------------------------------------------------------------------

                                                         ΠΗΓΗ:powerpolitics.eu