Το Νέο Αναπτυξιακό Μοντέλο της Παγκόσμιας Τράπεζας

Οι νέες προκλήσεις και εξελίξεις στην πολιτική και οικονομική ζωή οδηγούν σχεδόν πάντα στην αναθεώρηση των αποφάσεων των παγκόσμιων πολιτικών παικτών σχετικά με την οικονομία. 
Μια τέτοια αναθεώρηση θα μπορούσε να αποτελεί το forum που διοργανώθηκε από την Παγκόσμια Τράπεζα τον Απρίλιο του 2017, σε συνεργασία με το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, περί της υιοθέτησης ενός νέου αναπτυξιακού μοντέλου. 

Οι αμερικανικές και αγγλικές εκλογές, ο ανερχόμενος ευρωσκεπτικισμός, η ανισότητα μεταξύ των αναπτυσσόμενων και των αναπτυγμένων κρατών -που, αν και έχει μειωθεί, κυμαίνεται ακόμη σε υψηλά επίπεδα-, καθώς και το ζήτημα της επισιτιστικής ασφάλειας, φέρνουν πάλι στο προσκήνιο τον διάλογο για τη μη βιωσιμότητα του υπάρχοντος οικονομικού συστήματος.

             Τοποθετήσεις των Κυρίων Παικτών

Ενδιαφέρον προκάλεσαν τα θέματα που έφεραν στη συζήτηση οι κύριοι ομιλητές. 

Αρχικά, ο Πρόεδρος της Παγκόσμιας Τράπεζας, Jim Kim, αναφέρθηκε στη σημασία της χρηματοδότησης για την κλιματική αλλαγή, ενώ τόνισε τη συνεργασία της Παγκόσμιας Τράπεζας με την Κίνα. 
Επιπλέον, η διευθύνουσα σύμβουλος της Παγκόσμιας Τράπεζας, Kristalina Georgieva, εστίασε κυρίως στη φύση του ίδιου του ιδρύματος και στην ανάγκη μετουσίωσής του σε κάτι πιο ευέλικτο και αποτελεσματικό. 
Το ζήτημα εδώ είναι το κατά πόσο μπορεί η Παγκόσμια Τράπεζα να αποτελέσει πράγματι έναν συνεργατικό οργανισμό, ώστε να αντλήσει χρηματοδοτική υποστήριξη από τον ιδιωτικό τομέα.

Η Πρωθυπουργός της Αγγλίας, Theresa May, με αφορμή τις επερχόμενες εκλογές της 8ης Ιουνίου, επικεντρώθηκε κυρίως στη διασφάλιση των εμπορικών συμφωνιών της χώρας της, καθότι αυτές απασχολούν ιδιαίτερα το ευρύ εκλογικό σώμα μετά το αποτέλεσμα του BREXIT. 

Από την άλλη πλευρά, το Δ.Ν.Τ. προσπάθησε να κάνει μια ανασκόπηση της παγκόσμιας τάσης των πολιτικών και οικονομικών επιλογών τόσο των ανεπτυγμένων όσο και των αναπτυσσόμενων οικονομιών, ενώ έδωσε έμφαση στην αύξηση της παραγωγικότητας και στη σύνδεσή της με τη βιώσιμη επιχειρηματικότητα και ανάπτυξη. 

Αν θα έπρεπε να γίνει μια γενικότερη παρατήρηση, αυτή θα ήταν ότι η συζήτηση για τα οικονομικά προβλήματα μεταφέρθηκε σε άλλο επίπεδο ανάλυσης, ξεπερνώντας χρηματοοικονομικές και λογιστικές εκτιμήσεις. 

Λαμβάνοντας υπόψη τη μεταναστευτική κρίση, την «ψυχροπολεμική» κατάσταση μεταξύ Αμερικής και Κίνας μετά τις δηλώσεις Trump, αλλά και την κρίση χρέους στην Ευρωζώνη, γίνεται πλέον αντιληπτό ότι δεν μπορεί να συνεχιστεί η πολιτική του αποπληθωρισμού και των άτυπων μορφών εργασίας.

             Βαδίζοντας Προς Την Agenda 2030;

Το 2015 η διεθνής κοινότητα συμφώνησε στην υιοθέτηση ενός κοινού «χάρτη» για τη βιώσιμη ανάπτυξη – δηλαδή, μιας κοινής γλώσσας με την οποία θα μπορεί το κάθε κράτος και ο κάθε ιδιωτικός φορέας να διαμορφώνει την πολιτική του. 

Η Agenda 2030 σχηματίστηκε κατά τέτοιον τρόπο, ώστε να μπορεί να εγκολπώνει 17 στόχους που οδηγούν μια οικονομία και -κατά συνέπεια- μια κοινωνία στην ευημερία και στην υγιή ανάπτυξη, χωρίς αποκλεισμούς. 
Ωστόσο, τα αποτελέσματα μιας πρόσφατης μελέτης του Ο.Ο.Σ.Α. δείχνουν ότι η παγκόσμια ανάπτυξη ανέρχεται σήμερα μόλις στο 3% ενώ, παράλληλα, έχουν αυξηθεί οι εισοδηματικές ανισότητες. 

Συγκεκριμένα, το πλουσιότερο 10% κερδίζει δέκα φορές μεγαλύτερο εισόδημα από το φτωχότερο 10%. 

Παράλληλα, σύμφωνα με στοιχεία της Παγκόσμιας Τράπεζας για τους Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης, η ανισότητα στις αναπτυσσόμενες χώρες μπορεί να μειώθηκε συγκριτικά με την περίοδο μεταξύ 1970 και 1980, αλλά υπάρχει ακόμη μεγάλη διαφορά ανάμεσα στη Δύση και την Ανατολή όσον αφορά στο εισόδημα και στις κοινωνικές ευκαιρίες. 

Σχετικά με τις κοινωνικές ανισότητες, υπογραμμίστηκε η ανάγκη αντιμετώπισης της εκπαιδευτικής κρίσης σε πολλές αναπτυσσόμενες χώρες. 

Σύμφωνα με στοιχεία της Παγκόσμιας Τράπεζας, στο Malawi και στη Zambia πάνω από 80% των μαθητών ηλικίας 7 ετών είναι αναλφάβητοι. 

Ένα τέτοιο φαινόμενο δεν είναι απότοκος μόνο της οικονομικής ανισότητας, δηλαδή του γεγονότος ότι οι πιο εύποροι μαθητές έχουν πρόσβαση σε καλύτερα εκπαιδευτικά ιδρύματα και περισσότερες ευκαιρίες, αλλά και του ίδιου του εκπαιδευτικού συστήματος, το οποίο πάσχει λόγω ελλιπούς χρηματοδότησης και ανταποδοτικότητας.

Η ανάγκη διαμόρφωσης μιας βιώσιμης στρατηγικής δεν περιορίζεται μόνο στο ζήτημα της ανισότητας και της σύνδεσής της με τη φτώχεια, αλλά εξαπλώνεται και στο θέμα της επισιτιστικής ασφάλειας. 
Σύμφωνα με όσα ειπώθηκαν κατά τις συνόδους του Απριλίου, η Σομαλία, η Υεμένη, το Νότιο Σουδάν και η Νιγηρία δεν έχουν λάβει την ανάλογη αναπτυξιακή βοήθεια, ώστε να μπορέσουν να ανταποκριθούν σε πολύπλοκες καταστάσεις έκτακτης ανάγκης. 

Σε αυτό το σημείο, ο Ο.Ο.Σ.Α. σημειώνει ότι χρειάζεται να αυξηθεί η Επίσημη Αναπτυξιακή Βοήθεια -πρόκειται για δείκτη που θεσπίστηκε από την Επιτροπή Αναπτυξιακής Βοήθειας του Ο.Ο.Σ.Α.- προς τις λιγότερο ισχυρές χώρες, αλλά και να ληφθούν συγκεκριμένα μέτρα. 

Πιο αναλυτικά, με βάση τα παραπάνω, ο Ο.Ο.Σ.Α. θεωρεί ότι απαιτούνται:

►Η διαμόρφωση αποτελεσματικών πολιτικών, λαμβάνοντας υπόψη τη διασύνδεση όλων των στόχων της «αειφορίας» όχι μόνο μεταξύ τους, αλλά και με τις εθνικές στρατηγικές.

►Η ενδυνάμωση των φορολογικών συστημάτων των αναπτυσσόμενων χωρών μέσω ευρέος φορολογικού ελέγχου για την υποστήριξη της κινητοποίησης εγχώριων πόρων.

►Η μείωση της φοροδιαφυγής και της ροής «μαύρου χρήματος».

►Η αύξηση των ιδιωτικών επενδύσεων.

Για την πραγματοποίηση των παραπάνω απαιτείται η συνεργασία όλων των εμπλεκόμενων φορέων. 
Η ενδυνάμωση του ιδιωτικού τομέα, με έμφαση στις επενδύσεις και στην αναζήτηση κεφαλαίου, δεν αρκεί για να αποδώσει τα μέγιστα οφέλη. 
Επιδιώκεται πλέον η αναδιάρθρωση του δημοσίου τομέα, ο οποίος θα μπορεί να διαμορφώνει και να σχεδιάζει το πολιτικό πλαίσιο μέσα στο οποίο θα λαμβάνονται όλες οι πολιτικές αποφάσεις. 
Για τον λόγο αυτό, υπογραμμίζεται η σημασία του στόχου 17 του Ο.Η.Ε., όπου αναφέρεται χαρακτηριστικά η σημασία της συνέργειας όλων των φορέων για τη βιώσιμη ανάπτυξη.

                                                                            Καταλήγοντας

Λαμβάνοντας, λοιπόν, υπόψη όλα τα παραπάνω, αναμφίβολα κάτι φαίνεται να αλλάζει στον σύγχρονο κόσμο ως προς την προσέγγιση της οικονομίας. 

Είναι φανερό ότι τα συνεχόμενα πολιτικά χτυπήματα μέσω των εθνικιστικών εξάρσεων και του αυξανόμενου μεταναστευτικού φόβου, καθώς και η δυναμική επανεμφάνιση των ανισοτήτων, προβληματίζουν τους χρηματοοικονομικούς παίκτες. 

Ενάντια στην παγκόσμια αυτή αστάθεια, μόνο η βιώσιμη ανάπτυξη -η οποία θα επιφέρει σταθερότητα- θα μπορεί να είναι ο εγγυητής ενός καλύτερου μέλλοντος. 

Ο απομονωτισμός που δημιουργήθηκε στηνΑγγλία μετά το BREXIT, αλλά και η μη αναμενόμενη νίκη του Trump, φέρνουν τόσοτην Παγκόσμια Τράπεζα όσο και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο αντιμέτωπους με τηνανάγκη ενίσχυσης της συνεργασίας μεταξύ εθνικών και διεθνών συμφερόντων, καθότιμε αυτό τον τρόπο η αναδιανομή του πλούτου θα είναι πιο επιτυχής. 

Για τον λόγο αυτό, οι πολυεταιρικοί αναπτυξιακοί σχηματισμοί και, κυρίως, οι τράπεζες θα πρέπει να δείξουν πνεύμα συνεργασίας, παρά να δρουν ανταγωνιστικά μεταξύ τους. 

Επιπλέον, για την αποφυγή αστάθειας στα αναπτυσσόμενα κράτη, υπογραμμίστηκε η ανάγκη συνεργασίας με την Παγκόσμια Τράπεζα σε θέματα που αφορούν την αναδιανομή χρήματος. 

Όμως, το πιο σημαντικό απ΄ όλα όσα ειπώθηκαν είναι το γεγονός ότι η εκπαιδευτική κρίση, ως απόρροια της ανισότητας, είναι ικανή να οδηγήσει στην τρομοκρατία και στη μετανάστευση.

Εντέλει, κυρίαρχο ζήτημαπαραμένει αυτό της αναδιανομής του πλούτου, καθώς αποδείχθηκε πως -για ακόμημια φορά- οι δημοσιονομικές αποφάσεις, τόσο στην οικονομική «φούσκα» του 2007όσο και στην πολιτική αστάθεια του σήμερα, ετεροκαθορίζονται από τις πολιτικέςαποφάσεις, και όχι το αντίστροφο. 

Μπορεί ηδύναμη της παγκοσμιοποίησης και της ελεύθερης διακίνησης κεφαλαίων να δημιουργεί κίνητρα, αλλά ο σχεδιασμός των οικονομικών αποφάσεων εξαρτάται από τις πολιτικές εξελίξεις. 

Άραγε, αν δεν υπήρχε η εκλογή Trump ή το BREXIT, θα γινόταν συζήτηση για το αναπτυξιακό forum της Παγκόσμιας Τράπεζας υπό τους ίδιους όρους; 

Αν δεν υπήρχε η κρίση χρέους, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο θα συζητούσε για ελάφρυνση; 

Αν δεν υπήρχαν τόσο χαμηλά επίπεδα πληθωρισμού στην Ευρωζώνη, θα γινόταν ακόμη συζήτηση για ποσοτική χαλάρωση; 

Η σημασία του συγκεκριμένου forum, λοιπόν, είναι ότι ήρθε να συνοδεύσει ένα ευρύ φάσμα πολιτικών προκλήσεων, την ίδια στιγμή που η ανισότητα χτυπάει κόκκινο. Άραγε ποια θα είναι η επόμενη μέρα; 

Θα υπάρχουν μόνο λόγια, ή μήπως επί του πρακτέου κάτι αλλάζει;

                                                                ΑΣΠΑ ΜΟΥΣΟΥΛΙΔΗ

Τεταρτοετής φοιτήτρια στο τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης Αθηνών. -Κατεύθυνση σπουδών: Πολιτική ανάλυση -Ενδιαφέροντα: Μπαλέτο, ξένες γλώσσες και συγγραφή κειμένων πολιτικής επικαιρότητας -Στόχοι: Ενασχόληση με τις αναδιανεμητικές πολιτικές -Συμμετοχή σε : σχολικά και φοιτητικά MUN, blog με θέματα πολιτικής επικαιρότητας

                                           =======================================

                                                                     Πηγές:

Editor, D. (2017). The World Bank’s new strategy and Europe’s election questions: This week in development news. [online] Devex. Available at: https://www.devex.com/news/the-world-bank-s-new-strategy-and-europe-s-election-questions-this-week-in-development-news-90097 [Accessed 7 May 2017].

Igoe, M. (2017). World Bank President Kim: Time to ‘come up with a new plan’ for climate finance. [online] Devex. Available at: https://www.devex.com/news/world-bank-president-kim-time-to-come-up-with-a-new-plan-for-climate-finance-90104 [Accessed 7 May 2017].

UN News Service Section. (2017). UN News – UN and World Bank sign new partnership to build resilience for the most vulnerable. [online] Available at: http://www.un.org/apps/news/story.asp?NewsID=56608#.WQ-jAtKGPct [Accessed 7 May 2017].

The Data Blog. (2017). The 2017 Atlas of Sustainable Development Goals: a new visual guide to data and development. [online] Available at: https://blogs.worldbank.org/opendata/2017-atlas-sustainable-development-goals-new-visual-guide-data-and-development [Accessed 7 May 2017].

Imf.org. (2017). The Managing Director’s Global Policy Agenda: A More Inclusive and Resilient Global Economy April 2017. [online] Available at: http://www.imf.org/en/Publications/Policy-Papers/Issues/2017/04/18/md-spring-global-policy-agenda-a-more-inclusive-and-resilient-global-economy [Accessed 7 May 2017].

                                                         ΠΗΓΗ:powerpolitics.eu