Η χρεοκοπία των ΗΠΑ μέσω του πολέμου κατά της τρομοκρατίας

Η 11η Σεπτεμβρίου άλλαξε την πορεία της ιστορίας. Οι επιθέσεις σηματοδότησαν την αρχή ενός πολέμου χωρίς τέλος και ενώ οι αρχικές επιχειρήσεις εναντίον του Αφγανιστάν ήταν δικαιολογημένες και υποστηριζόμενες από τη διεθνή κοινότητα, η μετέπειτα κατεύθυνση της εκστρατείας ήταν τόσο οικονομικά απερίσκεπτη, όσο και αντιπαραγωγική.

Η εκστρατεία στο Αφγανιστάν διακόπηκε απότομα, καθώς δημιουργήθηκε ένα νέο μέτωπο, στο Ιράκ. Οι Ταλιμπάν μπορεί να είχαν ηττηθεί, αλλά δεν είχαν εξαλειφθεί. 
Η εμπλοκή των Ηνωμένων Πολιτειών σε μια μακρόχρονη εκστρατεία ήταν μέρος του σχεδίου του Οσάμα Μπιν Λάντεν, ο οποίος προσέβλεπε στην χρεωκοπία των ΗΠΑ μέσω ενός ατέρμονου πολέμου κατά της τρομοκρατίας.

                                                                       Τι συνέβη

Μετά την 11/9, το αμερικανικό πρότυπο ασφαλείας μετασχηματίστηκε λόγω του φόβου μιας νέας επίθεσης ενάντια στις ΗΠΑ, με την κυβέρνηση Μπους να εφαρμόζει νέα μέτρα για να αποτρέψει αυτό το ενδεχόμενο. 
Τα τύμπανα του πολέμου άρχισαν να ηχούν. Όλοι χάθηκαν μέσα στην ομίχλη της εκδίκησης και του πολέμου και οι πραγματικές προθέσεις των τρομοκρατών πέρασαν απαρατήρητες. Ο Μπιν Λάντεν είχε πλήρη επίγνωση πως η οργάνωση του δεν θα μπορούσε να αντιμετωπίσει τον ισχυρότερο στρατό του πλανήτη, όμως ο στόχος αυτής της πρόκλησης θα ήταν απλά ο καταλύτης για το μεγαλεπήβολο σχέδιό του.

Λίγο μετά την έναρξη του πολέμου στο Ιράκ, ο Μπιν Λάντεν δημοσίευσε ένα βίντεο που σκιαγραφούσε την μακροπρόθεσμη στρατηγική της Αλ Κάιντα: 
«Συνεχίζουμε την πολιτική της αιμορραγίας της Αμερικής έως το σημείο της πτώχευσης».
Ωστόσο, αυτή η διακήρυξη δεν ελήφθη υπόψη από πολλούς. Το 2004, το δημόσιο χρέος ήταν στα 7 τρισ. δολάρια, σήμερα ανέρχεται περίπου στα 19 τρισ. δολάρια και η τρομοκρατία φαίνεται πως έχει εξαπλωθεί περισσότερο.

Παρά το γεγονός ότι οι Ταλιμπάν είχαν νικηθεί, δεν είχαν εξαλειφθεί, απλά είχαν βρει ασφαλή καταφύγια στις φυλετικές περιοχές του Πακιστάν. 
Αντί για τη συνέχιση και την εξάλειψη των Ταλιμπάν και της ηγεσίας της Αλ Κάιντα, οι Ηνωμένες Πολιτείες αποφάσισαν να ξεκινήσουν ένα νέο μέτωπο κατά της τρομοκρατίας στο Ιράκ. 
Αυτό ήταν το σημείο καμπής. 
Εκτός από το γεγονός ότι ο πόλεμος στο Ιράκ αποδείχθηκε ότι είχε δρομολογηθεί με ψευδή προσχήματα, δεν ήταν μια φθηνή υπόθεση. Ο πόλεμος στο Ιράκ έχει κοστίσει στους αμερικανούς φορολογούμενους περίπου 2 τρισ. δολάρια, αλλά εκτιμάται ότι θα ανέλθει σε περίπου 6 τρισ. μέσα στις επόμενες δεκαετίες. 
Ο Αφγανικός πόλεμος, που έληξε επίσημα στις 31 Δεκεμβρίου του 2014 (αλλά συνεχίζεται) 
έχει κοστίσει στους αμερικανούς φορολογούμενους περίπου 1 τρισ. δολάρια. Το μακροπρόθεσμο κόστος αυτού του πολέμου αναμένεται επίσης να αυξηθεί μέσα στις επόμενες δεκαετίες.

Οι Αμερικανοί φορολογούμενοι θα κληθούν να πληρώσουν περίπου 10 τρισ. δολάρια για δυο πολεμικές εκστρατείες - χωρίς να υπολογίσουμε τις συγκεκαλυμμένες επιχειρήσεις και τις επιθέσεις με μη επανδρωμένα αεροσκάφη που διεξάγονται κάτω από το λάβαρο του πολέμου κατά της τρομοκρατίας. Με τις τρομοκρατικές επιθέσεις της 11/9 να κοστίζει μισό εκατομμύριο δολάρια, η απόδοση της επένδυσης για την Αλ Κάιντα είναι περίπου 20 εκατομμύρια προς 1 (χωρίς να ληφθεί υπόψη ο πληθωρισμός). Αυτή η απλή ανάλυση δεν προσμετρά ασφαλώς και το ανθρώπινο κόστος και τη θλίψη που έχουν υποστεί οι οικογένειες όσων έχασαν τη ζωή τους στους πολέμους. 
Αυτό είναι ένα κόστος που δεν μπορεί να μετρηθεί.

                                                          Τι ήταν απαραίτητο;

Οι επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου έφεραν ένα νέο εχθρό στο προσκήνιο, τους μουσουλμάνους εξτρεμιστές. Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι η εξάλειψη της Αλ Κάιντα στο Αφγανιστάν ήταν σωστή απόφαση. Το μέτωπο στο Αφγανιστάν θα έπρεπε να ήταν το πρώτο και ίσως το τελευταίο στον πόλεμο κατά της τρομοκρατίας. 
Αλλά η κυβέρνηση Μπους επιδίωξε την εφαρμογή μιας «μετασχηματιστικής διπλωματίας», δηλαδή την προώθηση των δημοκρατικών μεταρρυθμίσεων μέσω της σκληρής ισχύος. 
Ο πόλεμος στο Ιράκ δεν δημιούργησε απλά ένα σημαντικό οικονομικό βάρος, τελμάτωσε τα αμερικανικά στρατεύματα και αποπροσανατόλισε από το πραγματικό πόλεμο για την εξάλειψη της Αλ Κάιντα στο Αφγανιστάν.

Η εισβολή στο Ιράκ δημιούργησε ένα κενό εξουσίας και άνοιξε τις πύλες για τους ξένους τρομοκράτες να εισέλθουν στη χώρα. 
Οι εξτρεμιστές ρίζωσαν σε μια μέχρι πρότινος κοσμική χώρα, και άρχισαν να δημιουργούν ρήγματα κατά μήκος των θρησκευτικών γραμμών. 
Αυτός ο συνδυασμός τροφοδότησε τα αποκαΐδια της θρησκευτικής βίας και δημιούργησε μια νέα τρομοκρατική οργάνωση, το Ισλαμικό Κράτος (DAESH), από τμήματα του πληθυσμού που περιθωριοποιήθηκαν από το νέο καθεστώς (Σουνίτες). 
Σήμερα το DAESH έχει επισκιάσει την Αλ Κάιντα σε μέγεθος απειλής καθώς και σε βαρβαρότητα. Ο πόλεμος στο Ιράκ άνοιξε το κουτί της Πανδώρας της τρομοκρατίας και επέτρεψε να δημιουργηθεί ένα τρομοκρατικό δίκτυο σε ένα μέρος που πριν την εισβολή ήταν ουσιαστικά ανύπαρκτο. 
Ο πόλεμος στο Ιράκ ήταν ένα από τα μεγαλύτερα λάθη της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής και ένα σημαντικός παράγοντας για το ασταθές περιβάλλον που παρατηρείται σήμερα σε ολόκληρη την περιοχή.

Εκτός από τον αρχικά συμβατικό πόλεμο στο Αφγανιστάν, όλες οι άλλες εκστρατείες κατά των τρομοκρατικών στόχων, θα έπρεπε να επικεντρωθεί περισσότερο στην έξυπνη ισχύ και όχι μόνο στην καθαρά στρατιωτική. 
Ο πόλεμος κατά της τρομοκρατίας θα έπρεπε να επικεντρωθεί περισσότερο στην οικοδόμηση δικτύων πληροφοριών και περιορισμένες εμπλοκές με Ειδικές Δυνάμεις ή και επιθέσεις μη επανδρωμένων, καθώς και τη δημιουργία καλύτερων περιφερειακών συνασπισμών για να εξαλείψουν τις τοπικές απειλές. 
Η προσέγγιση αυτή θα ήταν λιγότερο δαπανηρή από την τρέχουσα στρατηγική που χρησιμοποιείται και ασφαλώς περισσότερο αποτελεσματική.

Όπως αποδεικνύεται από την εσφαλμένη υπόθεση πίσω από τον πόλεμο του Ιράκ και την υποτίμηση της απειλής του DAESH, οι δυνατότητες συλλογής πληροφοριών σε σχέση με τον πόλεμο κατά της τρομοκρατίας δεν ήταν οι βέλτιστες και σε ορισμένες περιπτώσεις, έχουν δημιουργήσει περισσότερη τρομοκρατία από όση έχουν εξαλείψει.

                                                                      Συμπέρασμα

Τώρα, σχεδόν 15 χρόνια μετά την 11/9, ο κόσμος φαίνεται να είναι πολύ πιο ασταθής και επικίνδυνος από ότι ήταν πριν την έναρξη αυτής της εκστρατείας. 

Από τότε το δημόσιο χρέος των ΗΠΑ έχει σχεδόν τετραπλασιαστεί. 

Τέτοια επίπεδα δεν είναι βιώσιμα. 

Ο πόλεμος κατά της τρομοκρατίας έχει καταστήσει τις ΗΠΑ οικονομικά αφερέγγυες, αυτή άλλωστε ήταν και η μεγάλη στρατηγική του Μπιν Λάντεν. Τι έσπρωξε τις ΗΠΑ στον πόλεμο στο Ιράκ, γνωρίζοντας πως δύο μέτωπα θα δημιουργήσουν ένα τέλμα; 

Η συνεχής έξαψη της θρησκευτικής βίας από την Αλ Κάιντα στο Ιράκ φαίνεται πως έχει διαχυθεί και σε άλλες χώρες της περιοχής, η οποία σπαράσσεται από εμφύλιους πολέμους. 

Τελικά άξιζε όλο αυτό; Μπορούσε να γίνει με οικονομικότερο και αποτελεσματικότερο τρόπο; Κανείς ποτέ δεν θα μάθει, καθώς οι εκτιμήσεις αυτές γίνονται εκ των υστέρων.

                                                           Luis Durani

                                                     ΠΗΓΗ:presscode.gr