Ο αριστερός ευρωπαϊσμός δεν είναι ένα πουκάμισο αδειανό!!!

Η Μεγάλη Ιστορική Στιγμή της ανανεωτικής αριστεράς

Του Πέτρου Παπασαραντόπουλου

Το σημείωμα που ακολουθεί είναι συνηγορία υπέρ της συμμετοχής της ΔΗΜΑΡ σε κυβέρνηση συνεργασίας με το ΠΑΣΟΚ και τη Νέα Δημοκρατία, με βασικό στόχο την παραμονή της χώρας στη ζώνη του ευρώ μέσα από ένα πρόγραμμα μεγάλων μεταρρυθμίσεων που έχει ανάγκη ο τόπος.

Με το αποτέλεσμα των εκλογών της 17ης Ιουνίου έγινε φανερό, με δραματικό τρόπο, ποια είναι η κύρια σύγκρουση, πολιτική και κοινωνική, στον τόπο μας. Είναι η μετωπική αντιπαράθεση ανάμεσα στις δυνάμεις του λαϊκισμού, της χρεοκοπίας και της επιστροφής στη δραχμή από τη μια πλευρά και στις δυνάμεις της μεταρρύθμισης και του αταλάντευτου ευρωπαϊκού προσανατολισμού της πατρίδας μας. Η σύγκρουση αυτή τέμνει οριζοντίως και αποσάθρωσε το υφιστάμενο πολιτικό σκηνικό. Ας ελπίσουμε ότι μια νέα σελίδα ανοίγει στην πολιτική ιστορία της Ελλάδας. Αντικειμενικά όμως, αυτό που σηματοδοτεί μια κυβέρνηση συνεργασίας είναι η πλήρης άρνηση του κυρίαρχου πολιτικού παραδείγματος της μεταπολίτευσης, που βασίστηκε στους ακραίους διχασμούς ανάμεσα «στις δυνάμεις του φωτός και τις δυνάμεις του σκότους».

Παράλληλα είναι η πλήρης δικαίωση του σκληρού πυρήνα της πολιτικής πρότασης του ΚΚΕ εσωτερικού και της ανανεωτικής αριστεράς, έτσι όπως διατυπώθηκε το 1974 και που ήταν η ανάγκη αναζήτησης ευρύτερων συναινέσεων και συμμαχιών για την επίλυση των κρίσιμων προβλημάτων της ελληνικής κοινωνίας με την υπέρβαση των κάθετων πολώσεων του πολιτικού συστήματος. Η πρόταση αυτή, που διατυπώθηκε τον Αύγουστο του 1974, αμέσως μετά την πτώση της δικτατορίας, αναπτύσσεται και αναλύεται στους «Στόχους του Έθνους», την «πλέον ανατρεπτική συμβολή του ΚΚΕ εσωτερικού στα πολιτικά πράγματα της Ελλάδας», όπως χαρακτηριστικά είχε αναφέρει ο Λεωνίδας Κύρκος.

Μια πολιτική πρόταση που απορρίφθηκε πανηγυρικά, δεδομένου ότι η ανανεωτική Αριστερά απέτυχε πλήρως στο να πείσει τα υπόλοιπα κόμματα, αλλά και την ελληνική κοινωνία, για την ανάγκη αναζήτησης ευρύτερων συναινέσεων και συμμαχιών. Η δεύτερη ευκαιρία αυτής της πρότασης ήταν το 1989, που και πάλι απέτυχε, λόγω του μοιραίου λάθους της παραπομπής του Ανδρέα Παπανδρέου. 

Στα χρόνια που μεσολάβησαν, αυτή η θέση συκοφαντήθηκε και τέθηκε στο περιθώριο. Στο Συνασπισμό και στο ΣΥΡΙΖΑ επικράτησαν άλλοι προσανατολισμοί, κυτταρικά ασύμβατοι με το γενετικό κώδικα της ανανεωτικής αριστεράς. Η δημιουργία της ΔΗΜΑΡ, έστω και με ταλαντεύσεις και καθυστερήσεις, έδωσε ελπίδες ότι αυτός ο πολιτικός χώρος θα μπορούσε να αρθρώσει έναν διαφορετικό λόγο. Ότι θα έσπαζε τα δεσμά της δεοντολογικής και ηθικολογικής προσέγγισης του πολιτικού γίγνεσθαι και ότι θα εμπλούτιζε την ιστορική παράδοση του χώρου με τολμηρές επεξεργασίες και θέσεις.

Αυτό δεν έχει γίνει μέχρι σήμερα, τουλάχιστον στο βαθμό που θα ήταν επιθυμητός. Σήμερα όμως, με τις νέες συνθήκες που έχουν προκύψει, είναι η μεγάλη στιγμή της ανανεωτικής αριστεράς και της ΔΗΜΑΡ. Ο αριστερός ευρωπαϊσμός δεν είναι ένα πουκάμισο αδειανό. Δεν είναι στρογγυλεμένες θέσεις επί της διαδικασίας. Είναι πρώτα και κύρια πολιτική πράξη, ανεξάρτητα από το όποιο πολιτικό κόστος.

Με τον τρόπο αυτό θα βρεθεί ξανά το χαμένο νήμα της ιστορικής συνέχειας της πολιτικής πρότασης της ανανεωτικής αριστεράς στην ελληνική κοινωνία. Μιας πρότασης, που ξεκινάει υβριδικά το 1965, με την πρόταση των 5 σημείων της ΕΔΑ, μπροστά στον κίνδυνο της επερχόμενης δικτατορίας, συνεχίζεται με τους «στόχους του Έθνους» και την Εθνική Αντιδικτατορική Ενότητα (ΕΑΔΕ) το 1974 και σταματάει το 1989 με το αποτυχημένο πείραμα της κυβέρνησης Τζανετάκη.

Πρόκειται για μια πολιτική πρόταση που, αναστοχαζόμενοι το που μας οδήγησε η επικράτηση του ακραίου λαϊκισμού στα 38 χρόνια της μεταπολίτευσης, είναι περισσότερο επίκαιρη από ποτέ. Είναι μια πρόταση που έχει ανάγκη η ελληνική κοινωνία. Μια κοινωνία που ίσως να μπορέσει να διδαχθεί από τα λάθη της.

Είναι μια πρόταση που απαντάει με καθαρότητα και σαφήνεια στα πολιτικά και κοινωνικά αδιέξοδα μιας χώρας που συνεχίζει να βρίσκεται στο χείλος του γκρεμού.