«Ανοιξε λίγο το παράθυρο» ... «Η ΚΑΣΤΑΛΙΑ»!

Mια Μουσική Βραδιά, αλλιώτικη από άλλες, απόλαυσαν το βράδυ του Σαββάτου 18  Μαΐου

 στο γνωστό «Χώρο Τέχνης» του Αμαρουσίου  «Ιδιόμελον», πολλοί Μαρουσιώτες, «επώνυμοι και ανώνυμοι»,  μέλη και φίλοι του Περιβαλλοντικού Συλλόγου Κέντρου Αμαρουσίου «Η ΚΑΣΤΑΛΙΑ».
 Τίτλος της: «ΑΝΟΙΞΕ ΛΙΓΟ ΤΟ ΠΑΡΑΘΥΡΟ»

Τη Μουσική Βραδιά «άνοιξε», με τη ζεστή και μελωδική φωνή της, η κ.  Γεωργία Δεληγιαννοπούλου, ενώ το στίγμα της εκδήλωσης έδωσε στη συνέχεια η πρόεδρος του Συλλόγου κ. Δήμητρα Κρεκούκια, λέγοντας μεταξύ άλλων:

«Άνοιξε λίγο το παράθυρο: Ο στίχος αυτός του τραγουδιού, που μόλις ακούσαμε, είναι και ο τίτλος  της σημερινής μας μουσικής βραδιάς, αλληλεγγύης, όπως θα τολμούσαμε  να την ονομάσουμε.  

Τι άλλο, αλήθεια, ψάχνουμε απεγνωσμένα στην Ελλάδα του σήμερα, των μνημονίων, της ταπείνωσης,  των αδιεξόδων και της παράνοιας, όλοι εμείς οι «κοινοί θνητοί» - που, έτσι ξαφνικά, βρεθήκαμε παγιδευμένοι, έγκλειστοι σε τείχη, όπως θα έλεγε κι ο Καβάφης -  παρά λίγο φως, που να δείξει ένα δρόμο, μια οδό διαφυγής, από τον εγκλεισμό και το  σκοτάδι. Αυτό το λίγο φως θα προσπαθήσουμε σήμερα να αναζητήσουμε, μαζί σας,  επιχειρώντας, με σύμμαχο το τραγούδι, να μισανοίξουμε έστω, ένα παράθυρο Αυτό το φως, εμείς θα το πούμε  αλληλεγγύη, πλησίασμα, σμίξιμο, συνάντηση των ανθρώπων, ή αλλιώς πέρασμα από τη μοναξιά του εγώ και την παγωνιά του, στη θέρμη της  αγκαλιάς που φέρνει μαζί του το εμείς»

Τα τραγούδια της Μουσικής αυτής Βραδιάς, γνωστά κι αγαπημένα ελληνικά τραγούδια για την προσμονή και τη Συνάντηση, τα ερμήνευσε, με τρόπο που συγκίνησε όλους,  η Γεωργία Δεληγιαννοπούλου, με τη συνοδεία του εξαίρετου πιανίστα Κωνσταντίνου Παπαθύμνιου.

Ευχάριστη έκπληξη η παρουσία δύο κοριτσιών, της Αναστασίας Πετρή, μαθήτριας Α΄ Λυκείου που έπαιξε και γιουκαλίλι, και της Δάφνης Μπουραντά, μαθήτριας Β΄ Γυμνασίου, που τραγούδησαν τραγούδια καημού αλλά και αισιοδοξίας, δίνοντας το δικό τους φως και δροσιά στην όλη βραδιά. Στην τεχνική επιμέλεια ο συνδημιουργός, μαζί με τη Γεωργία Δεληγιαννοπούλου,  του Ιδιόμελου κ. Μανώλης Γιούργος.Η εκδήλωση αυτή, που, όπως έδειξαν τα ιδιαίτερα ζεστά χαμόγελα των παρευρεθέντων, πέτυχε το στόχο της, « έκλεισε» με εδέσματα, που παρασκεύασαν, ως συνήθως, τα ίδια τα μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου του Συλλόγου.

              Αλληλεγγύη: Μια άλλη προσέγγιση της έννοιας

 Είναι γεγονός ότι πολλοί μιλούν σήμερα στη χώρα μας  (ιδίως στα μέσα μαζικής ενημέρωσης)  και πολλοί γράφουν στον τύπο,  για την αλληλεγγύη, με την έννοια της στήριξης  των ευπαθών ομάδων του πληθυσμού, της συμπαράστασης στο δοκιμαζόμενο  συνάνθρωπο. Τρόφιμα, ρούχα, φάρμακα, οικιακές συσκευές, συγκεντρώνονται και διανέμονται στις άπορες οικογένειες. 

Συσσίτια των δήμων και των ενοριών, ιματιοθήκες δημοτικές, κοινωνικά παντοπωλεία, ιατρεία και φαρμακεία ακόμη. Όλα αυτά, δυστυχώς, η οικονομική εξαθλίωση που έφεραν στην κοινωνία μας τα μνημόνια - με ευθύνη βέβαια των Ευρωπαίων και ντόπιων δυναστών μας -  και που εξαπλώνεται, σαν επιδημία, καθημερινά, σε όλο και ευρύτερα στρώματα του πληθυσμού μας, τα έχει καταστήσει αναγκαία. Για την ίδια τη βιολογική επιβίωση του λαού μας. «Σήμερα εσύ, αύριο εγώ» μην το ξεχνάμε.

Η αλληλεγγύη όμως, μ’ αυτήν την έννοια, μόνο σαν λύση προσωρινή, σαν μέτρο πρώτης ανάγκης, μπορεί να νοηθεί. Αλλιώς ενέχει  κινδύνους. Τον κίνδυνο πρώτα – πρώτα να εκφυλιστεί, ως έννοια, και να διαστρεβλωθεί (πράγμα που συνέβη άλλωστε, ως γνωστόν, και με πολλές άλλες, ωραίες αρχικά, έννοιες), να ταυτιστεί δηλαδή, στην προκειμένη περίπτωση, με την ευσπλαχνία, την ελεημοσύνη. Και «ελεημοσύνη» σημαίνει, στο βάθος, για τον ελεούντα, υπεροχή, δύναμη και εξουσία απέναντι στον ελεούμενο, που είναι ανίσχυρος, ταπεινωμένος και  εύκολα συνεπώς  χειραγωγούμενος. Αυτού του είδους λοιπόν η αλληλεγγύη  ενέχει  και τον κίνδυνο να γίνει αντικείμενο εκμετάλλευσης, για λόγους ψηφοθηρικούς, ας πούμε, ή  προσωπικής προβολής.

Η αλληλεγγύη, με την ουσιαστική και βαθύτερη σημασία της λέξης, προϋποθέτει την ισοτιμία και την αμοιβαιότητα. Είναι η προσέγγιση των ανθρώπων μεταξύ τους, η αλληλοβοήθεια, η αλληλοϋποστήριξη, η αλληλοκατανόηση, η αλληλοσυνεισφορά. Και υπάρχουν πολλοί τρόποι να συνεισφέρει κανείς. Όποιος δεν έχει χρήματα να δώσει, μπορεί να συνεισφέρει το χρόνο, τις γνώσεις του, τις όποιες του ικανότητες, την ικανότητά του, ας πούμε,  να κατανοεί και να στηρίζει ψυχολογικά τον άλλο. Όπως γράφει και η γνωστή συγγραφέας Suzan Zeffers  στο βιβλίο, με τον χαρακτηριστικό τίτλο «Προχώρα, κι ας φοβάσαι», ένας έπαινος, «από καρδιάς» βέβαια, ένα «ευχαριστώ» που λέγεται με ειλικρίνεια, είναι κι αυτά προσφορά σημαντικότατη.

Ας δούμε όμως πώς εννοεί την αλληλεγγύη και η «Κίνηση Αλληλεγγύης Πολιτών Αλεξανδρούπολης»

«Αλληλεγγύη σημαίνει σεβασμό προς το συνάνθρωπο, προς την πόλη και τη χώρα που ζεις, προς τη φύση» επισημαίνει στο δημοσίευμά της «Ερμηνεύοντας την αλληλεγγύη». Και συνεχίζει:

«Δε νοείται αλληλεγγύη χωρίς οικολογική συνείδηση, χωρίς σεβασμό προς το περιβάλλον. Δε μπορούμε να αναφερόμαστε στην αλληλεγγύη και ταυτόχρονα να μη σεβόμαστε τα δικαιώματα του συνανθρώπου μας, και στα πιο απλά πράγματα ακόμα.

Ένα από τα πολυτιμότερα αγαθά που έχουμε να προσφέρουμε είναι η ελπίδα, μέσω της προσφοράς. Αυτό είναι και το μέσον για να αντισταθούμε σε όλα αυτά που αποφασίζονται για μας, χωρίς εμάς. Ένα λαό που έχει χάσει κάθε ελπίδα, εύκολα τον χειραγωγείς και τον υποτάσσεις. Έναν όμως λαό αλληλέγγυο, που ελπίζει, που πιστεύει, που μάχεται και που αντιστέκεται, δύσκολα τον πολεμάς. Αυτή ακριβώς είναι και η πεμπτουσία της όλης μας φιλοσοφίας. Η Αντίσταση. Η Αντίσταση μέσα από την Αλληλεγγύη. Στην αποξένωση, στην αποκτήνωση, στην αποβλάκωση, στην απανθρωπιά, στη λαμογιά, στο μηδενισμό, στον εκφυλισμό, στην ισοπέδωση των πάντων, και ιδίως της πατρίδας μας, απαντάμε με αλληλεγγύη. Ως Έλληνες και ως άνθρωποι, αντιστεκόμαστε στον αφανισμό μας.  Ώρα να αναλογιστούμε ποιο δρόμο θα ακολουθήσουμε. Της αλληλεγγύης και της αντίστασης ή της υποταγής και της καταστροφής.»

Η ελπίδα λοιπόν και η αίσθηση της δύναμης που δίνει η αλληλεγγύη, είναι  εφαλτήριο για ενεργοποίηση και αντίσταση. Αντίσταση στον αφανισμό μας, ως Ελλήνων και ως ανθρώπων.

Η αλληλεγγύη ωστόσο, με την ουσιαστική βέβαια σημασία της λέξης, στην Ελλάδα του σήμερα, δεν είναι εύκολη υπόθεση. Οι αξίες που μας καλλιέργησαν από τον εμφύλιο και μετά (μην ξεχνάμε πως οι «ξένοι» μας ήθελαν για αγορά των προϊόντων τους), ο καταναλωτισμός δηλαδή, στην πιο ακραία  μορφή του, ο ατομικισμός και ο ανταγωνισμός της «ελεύθερης» οικονομίας, αλλά  και η διάλυση όλων των θεσμών, της παιδείας ιδίως, μετά την μεταπολίτευση, δε δημιούργησαν και τις ευνοϊκότερες συνθήκες για την αλληλεγγύη!  Μας κατάντησαν μια κοινωνία σε πλήρη σύγχυση, (αν τολμούσες π.χ. να μιλήσεις για κανόνες, ήσουν αυτόματα φασίστας και αν τολμούσες να μιλήσεις για πατρίδα, ήσουν αυτόματα σωβινιστής), που, μέσα σ’ αυτήν, τα πάντα ήταν ανεκτά, μια κοινωνία της αυθαιρεσίας, σε κάθε τομέα, χωρίς σεβασμό, χωρίς μέτρο και χωρίς όρια. Μια κοινωνία όμως ανταγωνιστική και δίχως όρια, είναι μια κοινωνία χωρίς συνοχή, χωρίς συλλογικές αρχές και ευαισθησίες  και  είναι φυσικό, σε μια τέτοια κοινωνία, να μην ανθούν, στις ανθρώπινες σχέσεις, η συνεννόηση, η κατανόηση και η εμπιστοσύνη.Παρ’ όλα αυτά,  μια συλλογικότητα, ένα «μαζί» διαγράφεται ήδη στον ορίζοντα. «Ανώνυμοι ήρωες της καθημερινότητας», μας πληροφορεί η γνωστή κοινωνιολόγος Φωτεινή Τσαλίκογλου, «παλεύουν σήμερα να μην ενδώσουν στη βαρβαρότητα, να μην αδειάσουν από το ανθρώπινο στοιχείο τους».

Ας αναφέρουμε κάποιες δράσεις αλληλεγγύης και αυτοοργάνωσης συγκεκριμένες:

Στη Βόρεια Ελλάδα λειτουργεί το Κοινωνικό Θεατροπωλείο, όπου οι θεατές καλούνται, αντί εισιτηρίου, να φέρουν τρόφιμα, για τους έχοντες ανάγκη.

Στο Βόλο, τα μέλη του Δικτύου Ανταλλαγών και Αλληλεγγύης, «καταργούν» το Ευρώ, ανταλλάσσοντας μεταξύ τους προϊόντα, με ένα νόμισμα εναλλακτικό, το ΤΕΜ.

Η κίνηση «Αλληλεγγύη για όλους», μεταξύ άλλων δράσεων, όπως είναι οι «Επιτροπές Πρωτοβουλίας Κατοίκων» και οι «Λαϊκές Συνελεύσεις Κατοίκων στις γειτονιές», εφαρμόζει  και τη «συλλογική κουζίνα» (Κάθε Σάββατο δηλαδή μαγειρεύουν, όλοι μαζί, 12 με 3 και τρώνε 3 με 5), καθώς και την «Ομάδα Νήματος του Βοτανικού Κήπου», που συστάθηκε τον Δεκέμβριο του 2012, με στόχο τη μετάδοση της γνώσης και των πρακτικών, που αφορούν το νήμα και τις χρήσεις του.

Ενδιαφέρον έχει, εκτός Ελλάδας, και η «Τράπεζα Χρόνου του Δικτύου Γυναικών της Ευρώπης», που δε δέχεται καταθέσεις σε χρήμα, παρά μόνο σε χρόνο.

Υπάρχει τέλος και στο Μαρούσι, στην πόλη μας, μια κίνηση αλληλεγγύης και αυτοοργάνωσης, που θα μπορούσε, αν την ενισχύσουμε, να αποδειχθεί σημαντική, οι  «Αλληλέγγυοι Δρόμοι»

Την ίδια στιγμή λοιπόν  που η επίσημη οικονομία καταρρέει, ανθίζει μια παράλληλη οικονομία, που, μέσα στο περιβάλλον της, φτωχός δεν είναι αυτός που δεν έχει χρήματα αλλά αυτός που δεν μπορεί να προσφέρει τίποτε στην κοινωνία, μέσα στην οποία ζει. Ανθίζει δηλαδή η οικονομία της αλληλεγγύης

Οι κινήσεις  και οι δράσεις αντίστασης, μέσα από την αλληλεγγύη και την αυτοοργάνωση, είναι πράγματι ελπιδοφόρες… Χρειάζεται όμως να πλαισιωθούν από τη νέα, κυρίως, γενιά. Που, τρομαγμένη - και δίκαια -  απ’ την ανεργία,  ξενιτεύεται σήμερα, δημιουργώντας ένα νέο, χειρότερο αυτή τη φορά, κύμα μεταναστών… Μόνο, όμως, αν μείνει στον τόπο της και αγωνιστεί, να  ανοίξει νέους δρόμους, η νέα μας γενιά, μόνο αν απαλλαγεί από τα «οράματα» που η δική μας γενιά της κληροδότησε, μόνο αν στραφεί σε άλλες αξίες και σε στάση ζωής που η ίδια θα επιλέξει,  τότε και μόνο τότε, υπάρχει ελπίδα για το μέλλον.

                                                Δήμητρα Κρεκούκια

                                                        Φιλόλογος

            Πρόεδρος του Περιβαλλοντικού Συλλόγου Κέντρου Αμαρουσίου

                                                    Η  ΚΑΣΤΑΛΙΑ