Εξόρυξη Αστεροειδών : Ένα κυνήγι θησαυρού για παίκτες με μεγάλες «τσέπες»!

Πλωτός θησαυρός στο Διάστημα; Κι όμως, δεν είναι τόσο τρελό όσο ακούγεται!

Φανταστείτε ότι βρισκόμαστε στο 2035. 

Ο πληθυσμός της Γης έχει αυξηθεί δραματικά, τα δε αποθέματα φυσικών πόρων του πλανήτη έχουν μειωθεί σημαντικά. 

Οι άνθρωποι, απελπισμένοι, αναζητούν εναλλακτικές λύσεις στο διάστημα. 

Υπάρχουν, άραγε, φυσικοί πόροι σε άλλους πλανήτες που θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν για την κάλυψη των ανθρώπινων αναγκών; Η απάντηση είναι θετική!

Τα ουράνια σώματα, όπως η Σελήνη και οι αστεροειδείς, περιέχουν χημικά στοιχεία και πολύτιμα μέταλλα, όπως φώσφορο, μόλυβδο, ασήμι, χρυσό, χαλκό, πλατίνα και νερό, σε συγκεντρώσεις πολλαπλάσιες των αντίστοιχων μετάλλων που υπάρχουν στο φλοιό της Γης. 

Τα στοιχεία αυτά μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την κατασκευή και τον ανεφοδιασμό των διαστημόπλοιων, αλλά και για την παραγωγή ποικίλων προϊόντων. 

Για παράδειγμα, ένα στα τέσσερα κατασκευαστικά προϊόντα χρησιμοποιούν τα πλατινοειδή μέταλλα (π.χ. καταλύτες αυτοκινήτων). 

Έχει, επίσης, εκτιμηθεί ότι ένας αστεροειδής διαμέτρου 500 μέτρων ενδέχεται να περιέχει μεγαλύτερη ποσότητα πλατινοειδών από όση έχει εξορυχθεί συνολικά στη διάρκεια της ανθρώπινης ιστορίας.

Η εξόρυξη αστεροειδών, μέχρι στιγμής, είχε υποβιβαστεί κυρίως στη σφαίρα της επιστημονικής φαντασίας, και δεν αντιμετωπιζόταν σοβαρά από τη διεθνή κοινότητα. 

Τα τελευταία χρόνια, όμως, ιδιωτικές εταιρείες, όπως η Planetary Resources και η Deep Space Industries, έχουν αναπτύξει τεχνολογίες που θα μάς επιτρέψουν να εξάγουμε ορυκτά από το διάστημα, και να τα μεταφέρουμε πίσω στη Γη. 

Έτσι, ενώ τα ορυκτά που συλλέχθηκαν κατά τη διάρκεια των αποστολών στο φεγγάρι εκτίθενται στο Εθνικό Μουσείο Αεροπορίας και Διαστήματος του Smithsonian μέχρι το 2020, η εκμετάλλευση τέτοιων ορυκτών -αλλά και άλλου είδους φυσικών πόρων- πρόκειται να συντελέσει στη δημιουργία μίας αγοράς πολλών δισεκατομμυρίων δολαρίων.

Η.Π.Α & Λουξεμβούργο: Οι Διαστημικοί «χρυσοθήρες» που επιδιώκουν την δημιουργία Ορυχείων σε ΄σλλους πλανήτες.

Το 2015 το Κογκρέσο των Η.Π.Α νομιμοποίησε την εξόρυξη αστεροειδών, μέσω του νόμου U.S. Commercial Space Launch Competitiveness Act. 

Σε αντίστοιχες νομοθετικές ενέργειες προέβη το Λουξεμβούργο, αναγνωρίζοντας σε ιδιωτικές εταιρείες δικαιώματα ιδιοκτησίας επί διαστημικών ορυκτών. Παρά το μικρό μέγεθος του εν λόγω κράτους, πρόκειται για μία χώρα με μακρόχρονη διαστημική βιομηχανία, η οποία διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη των δορυφορικών επικοινωνιών. Συνιστά, δε, το πρώτο ευρωπαϊκό κράτος που νομιμοποίησε την εξόρυξη αστεροειδών.

Τα δύο κράτη συνεργάζονται στενά προς την κατεύθυνση οργάνωσης της πρώτης αποστολής εξόρυξης αστεροειδούς, η οποία αναμένεται να πραγματοποιηθεί το 2020. Ειδικότερα, το Λουξεμβούργο σχεδιάζει να επενδύσει τουλάχιστον 200 εκατομμύρια δολάρια στα σχετικά ερευνητικά προγράμματα, και προσφέρθηκε να αγοράσει μετοχικά μερίδια σε ιδιωτικές εταιρείες, όπως την Planetary Resources, η οποία έλαβε επένδυση 29 εκατ. δολαρίων.

Η δραστηριοποίηση του Λουξεμβούργου στον τομέα αυτό, πιθανότατα, θα αποδείξει σε άλλα μικρά κράτη ότι το διάστημα δεν είναι ανοικτό μόνο για τις υπερδυνάμεις. Πράγματι, ζούμε σε μία εποχή έξαρσης της τεχνολογίας, όπου οι υπάρχουσες διαστημικές υπηρεσίες αντιπροσωπεύουν μόνο τα συμφέροντα των κρατών τους, ενώ η πλειονότητα των χωρών δεν έχει πρόσβαση στο διάστημα. Επομένως, με την αύξηση του ανταγωνισμού ενδέχεται να τεθεί τέλος στο «μονοπώλιο» που έχει δημιουργηθεί στον τομέα των διαστημικών δραστηριοτήτων, αφού μόλις 13 από τα 196 κράτη, συμπεριλαμβανομένου ενός περιφερειακού οργανισμού (Ευρωπαϊκή Επιτροπή Διαστήματος), έχουν εκτοξεύσει δορυφόρους.

Τα μεγαλύτερα εμπόδια στην εξόρυξη Αστεροειδών δεν είναι τεχνικά, αλλά νομικά.

Από νομικής πλευράς, η εξόρυξη αστεροειδών έχει προκαλέσει έντονη διαμάχη ως προς τη συμβατότητά της με το διεθνές διαστημικό δίκαιο και, ιδίως, με τη Συνθήκη του Διαστήματος του 1967 (Outer Space Treaty), η οποία έχει επικυρωθεί από περισσότερα από 100 κράτη, και τη Συνθήκη για τη Σελήνη του 1979 (Moon Agreement), που έχει επικυρωθεί από 16 μόνο χώρες.

Πιο συγκεκριμένα, τα άρθρα I και II της Συνθήκης του Διαστήματος ορίζουν ότι το απώτερο διάστημα, συμπεριλαμβανομένου του φεγγαριού και άλλων ουράνιων σωμάτων, δεν δύναται να αποτελέσει αντικείμενο ιδιοποίησης από ένα κράτος, ενώ η, δε, εξερεύνηση και χρήση του απώτερου διαστήματος πρέπει να πραγματοποιείται προς όφελος όλων των χωρών. 

Από τη μία πλευρά, υποστηρίζεται ότι στην έννοια της χρήσης του διαστήματος προς όφελος όλων των κρατών εμπίπτουν και οι ενέργειες εξόρυξης των φυσικών του πόρων, ενώ, από την άλλη, τέτοιου είδους ενέργειες αντίκεινται στην απαγόρευση προβολής κυριαρχικών δικαιωμάτων επί ουράνιων σωμάτων.

Επιπλέον, αντιτάσσεται ότι η εξόρυξη αστεροειδών, με σκοπό την περαιτέρω προώθηση τους στην αγορά, δεν ταυτίζεται με τη διεκδίκηση ιδιοκτησίας σε ολόκληρο το ουράνιο σώμα, διότι οι εταιρείες εξόρυξης θα αποκτούν δικαιώματα ιδιοκτησίας επί των ορυκτών μόνο μετά την εξαγωγή τους – και όχι εφ’ όλου του πλανήτη. 

Οι υποστηρικτές αυτής της άποψης φαίνεται να αντιπαραβάλλουν την απαγόρευση της ανωτέρω συνθήκης με το καθεστώς των «global commons» της ανοικτής θάλασσας – μίας περιοχής που, ναι μεν, δεν υπόκειται στην δικαιοδοσία κανενός κράτους, αλλά όλα τα κράτη έχουν ipso facto δικαίωμα πρόσβασης, εφόσον συμμορφώνονται με τους λοιπούς κανόνες του διεθνούς δικαίου. 

Για παράδειγμα, η Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας κατοχυρώνει την ελευθερία αλιείας όλων των κρατών στην ανοιχτή θάλασσα, βάσει της οποίας τα ψάρια, που συλλέγονται εκεί, ανήκουν νομίμως σε όποιον αλιεύει, υπό τον όρο ότι συμμορφώνεται με την υποχρέωση μη ρύπανσης και υπεραλίευσης. Με άλλα λόγια, κανένα κράτος δεν δικαιούται να προβάλει δικαιώματα ιδιοκτησίας εφ’αυτής, αλλά ο καθένας μπορεί να συλλέξει τα ψάρια της.

Οικονομία &Διάστημα: Πώς η εξόρυξη Αστεροειδών θα μπορούσε να προσθέσει τρισεκατομμύρια στην παγκόσμια οικονομία;

Παρά την ύπαρξη νομικών εμποδίων, δεν μπορούμε να αγνοήσουμε την πρακτική χρησιμότητα της εξόρυξης στο διάστημα. Αναρωτηθήκατε ποτέ γιατί δεν υπάρχουν ορυχεία στο όρος Everest ή σε άλλες κορυφές των Ιμαλαΐων; 

Η απάντηση είναι ότι πρόκειται για αφιλόξενα όρη, στα οποία η πρόσβαση έχει αποδειχθεί ιδιαίτερα δυσχερής. Έτσι, η βιομηχανία εξόρυξης έχει εστιάσει σε άλλες περιοχές του πλανήτη, στις οποίες, όμως, τα αποθέματα ορυκτών και μετάλλων έχουν μειωθεί σημαντικά. 

Επομένως, το «κυνήγι» φυσικών πόρων μπορεί να μας ωφελήσει με πολλούς τρόπους.

Καταρχάς, πολύτιμα μέταλλα, όπως η πλατίνα, θα μπορούσαν να μεταφερθούν πίσω στη Γη, και να προωθηθούν στην αγορά. Από την πώλησή τους, μάλιστα, θα μπορούσαν να αντληθούν μεγάλα ποσά, αλλά, σε κάθε περίπτωση, το μάρκετινγκ θα πρέπει να οργανωθεί με εξαιρετική φροντίδα, ώστε να αποφευχθεί μία κατάρρευση τιμών, λόγω της άφθονης προσφοράς από το διάστημα.

Δεύτερον, οι εταιρείες -αντί να τα επιστρέψουν στη Γη- θα μπορούσαν να τα χρησιμοποιήσουν στο διάστημα. 

Οι διαστημικές δραστηριότητες είναι ιδιαίτερα δαπανηρές, λόγω του υψηλού κόστους συγκεκριμένων υλικών που χρησιμοποιούνται για τα διαστημικά οχήματα. 

Για παράδειγμα, στο διάστημα έχουν εντοπιστεί μεγάλες ποσότητες νερού, το οποίο διασπάται σε οξυγόνο και υδρογόνο, και χρησιμοποιείται για την παραγωγή καυσίμων των διαστημικών σκαφών. 

Η μεταφορά ενός τόνου νερού από τη Γη, προκειμένου να χρησιμοποιηθεί για τον ανεφοδιασμού του σκάφους ή να σταλεί στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό (ISS), ανέρχεται σε 50 εκατομμύρια δολάρια. Το κόστος αυτό θα μπορούσε να περιοριστεί σημαντικά μέσω της εξόρυξης αστεροειδών, αφού τα διαστημικά οχήματα θα έχουν τη δυνατότητα να ανεφοδιαστούν σε άλλους πλανήτες, χωρίς να χρειάζεται να μεταφέρουν επιπλέον προμήθειες από τη Γη. 

Κατ’ αυτόν τον τρόπο, οι αστεροειδείς θα λειτουργούν ουσιαστικά ως «βενζινάδικα», επιτρέποντας στα διαστημικά σκάφη να μεταφέρουν αρκετά καύσιμα για να βγουν από τη βαρύτητα της Γης και, στη συνέχεια, να γεμίζουν τις δεξαμενές τους σε άλλους πλανήτες.

Επιπρόσθετα, η αξιοποίηση τέτοιων υλικών για την κατασκευή αντικειμένων στο διάστημα θα μπορούσε να είναι πιο οικονομική σε σχέση με την κατασκευή τους πρώτα στη Γη και, στη συνέχεια, την αποστολή τους σε τροχιά. Κάτι τέτοιο θα επιτρέψει την εξάπλωση των διαστημικών δραστηριοτήτων σε όλο το ηλιακό σύστημα, εφόσον θα μπορέσουμε να κατασκευάσουμε διαστημόπλοια και αποικίες σε ουράνια σώματα με πρώτες ύλες που θα συλλέγονται εκεί. Για παράδειγμα, το νερό, το οποίο θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για πόση και άρδευση μελλοντικών αποικιών σε άλλους πλανήτες, συνιστά μία αποτελεσματική ασπίδα έναντι της ηλιακής ακτινοβολίας.

Δίκαιο & Διάστημα: Πώς ένα σαφές νομοθετικό πλαίσιο θα μπορούσε να αποτρέψει ενα νέο «Πόλεμο των Άστρων»;

Βάσει των όσων προαναφέρθηκαν, καθίσταται σαφές ότι το ισχύον διεθνές διαστημικό δίκαιο δεν αρκεί για να καλύψει τις εξελίξεις στο χώρο του διαστήματος. 

Η ιδέα εξόρυξης και οικονομικής εκμετάλλευσης των φυσικών πόρων άλλων πλανητών δεν βρισκόταν στην ατζέντα των δεκαετιών του ’60 και ’70. Συνεπώς, οι προαναφερθείσες διεθνείς συμβάσεις δεν έχουν δοκιμαστεί ποτέ με αυτόν τον τρόπο, εφόσον αντανακλούν τις προτεραιότητες μίας άλλης εποχής – στην οποία βασική προτεραιότητα ήταν η απαγόρευση χρήσης πυρηνικών όπλων στο διάστημα.

Μήπως, όμως, η αφθονία ορισμένων πόρων στο διάστημα καθιστά άνευ σημασίας τη διαμάχη ως προς τη νομιμότητα της εξόρυξής τους; 

Το πρόβλημα, ενδεχομένως, θα λυνόταν αν απλώς επιτρέπαμε σε όλα τα κράτη να χρησιμοποιούν και να εκμεταλλεύονται οικονομικώς ορυκτά που συλλέγουν από άλλους πλανήτες. Ωστόσο, ελλείψει ειδικής νομοθεσίας, η σύγκρουση συμφερόντων μεταξύ των κρατών είναι αναπόφευκτη. 

Για παράδειγμα, σκεφτείτε ότι, λόγω της προηγμένης τεχνολογίας, ο αριθμός των αστεροειδών που ανακαλύπτονται μεγαλώνει συνεχώς: ένας προσοδοφόρος αστεροειδής, που μπορεί να προσεγγιστεί εύκολα από τη Γη, σίγουρα αποτελεί ελκυστικό προορισμό για όσα κράτη έχουν πρόσβαση στο διάστημα. 

Τί θα γινόταν, επομένως, στην περίπτωση που δύο ή περισσότερες κυβερνήσεις παράσχουν άδεια σε ιδιωτικές εταιρείες να προβούν στην εξόρυξη του ίδιου αστεροειδούς; 

Μία τέτοιου είδους σύγκρουση συμφερόντων θα μπορούσε να αποφευχθεί μόνο μέσω ενός σαφούς νομοθετικού πλαισίου.

Εν πάση περιπτώσει, έως ότου επιλυθούν τα ζητήματα νομικής φύσεως, η διεθνής κοινότητα θα πρέπει να λάβει υπόψιν και τα πολλαπλά οφέλη που απορρέουν από την εξόρυξη αστεροειδών, προτού ψηφίσει υπέρ ή κατά της απαγόρευσής της. 

Καθώς η Γη εξαντλείται από εύκολα ανακτήσιμους πόρους, αστεροειδείς πλούσιοι σε μέταλλα, νερό και άλλα υλικά μπορούν να αξιοποιηθούν για την κάλυψη των αυξανόμενων ανθρωπίνων αναγκών σε ποικίλους τομείς.

                                                                                  Πηγές:

 Amabile, J. (2016). Changing the Worlds: The For-Profit Plan to Mine Asteroids and Terraform Two Planets in One Human Lifetime. Archway Publishing.

Deep Space Industries, Inc. Asteroid Mining. http://deepspaceindustries.com/

Fernholz, T. (2015). Congress has passed the first US space law for asteroid mining. https://qz.com/547119/congress-has-passed-the-first-us-space-law-for-asteroid-mining/

Jakhu, R. κ.ά. (2017). Space Mining and Its Regulation. Springer.

Lee, R. (2012). Law and Regulation of Commercial Mining of Minerals in Outer Space. Springer.

Lewis, J. (2015). Asteroid Mining 101: Wealth for the New Space Economy.

Planetary Resources. Providing Resources to Fuel Industry and Sustain Life in Space. https://www.planetaryresources.com/

Scoles, S. (2016). Asteroid Mining Sounds Hard, Right? You Don’t Know The Half Of It. https://www.wired.com/2017/01/asteroid-mining-sounds-hard-right-dont-know-half/

Siddique, H. (2016). Luxembourg aims to be big player in possible asteroid mining. https://www.theguardian.com/science/2016/feb/03/luxembourg-aims-to-be-big-player-in-possible-asteroid-mining

Wall, M. (2015). Asteroid Mining May Be a Reality by 2025. https://www.space.com/30213-asteroid-mining-planetary-resources-2025.html

                                                        WRITTEN BY ΓΕΩΡΓΙΑ ΜΑΡΙΝΟΥ 

                                                                       € $  ●► « » ▲▼◄

ΠΗΓΗ://powerpolitics.eu/%CE%B3%CE%B5%CF%89%CF%81%CE%B3%CE%AF%CE%B1-%CE%BC%CE%B1%CF%81%CE%AF%CE%BD%CE%BF%CF%85-25-03-space-mining-%CE%B5%CE%BE%CE%BF%CF%81%CF%8D%CE%BE%CE%B5%CE%B9%CF%82-%CF%83%CF%84%CE%BF-%CE%B4%CE%B9%CE%AC/