Προσφυγικό - Ελλάδα - Ζώνη Σένγκεν:Μετά τις 12 Μαϊου τι;

Στις 9 Μαϊου γιορτάστηκε πιο υποτονικά από ποτέ η μέρα της Ευρώπης, με την Ευρώπη πιο «μουδιασμένη από ποτέ. 

Αξίες και κεκτημένα ετών, όπως η ελεύθερη κυκλοφορία εμπορευμάτων, προσώπων, υπηρεσιών και κεφαλαίων, που έχουν κατοχυρωθεί μέσα από τις Συνθήκες της Ένωσης και την Συνθήκη Schengen, κινδυνεύουν να υποχωρήσουν υπό το βάρος της προσφυγικής κρίσης και της τρομοκρατικής απειλής

Είναι πλέον σαφές ότι από την έναρξη της κρίσης χρέους της ευρωζώνης το 2010 και μετά, η μεγαλύτερη απειλή για την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση, που ήταν ως τώρα οι απότομες κινήσεις κεφαλαίων, αντικαταστάθηκε για πολλές χώρες μέλη από μια νέα, διαφορετική απειλή: 

τις απότομες μετάκινήσεις πληθυσμών, απειλώντας να τινάξει το μεγαλύτερο ευρωπαϊκό «κεφάλαιο» στον αέρα.

Σύμφωνα με τα στοιχεία της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες, πάνω από 870.000 άνθρωποι πέρασαν δια θαλάσσης τα ευρωπαϊκά σύνορα το 2015, εκ των οποίων, το 51% προέρχεται από τη Συρία, το 20% από το Αφγανιστάν, ενώ σε μικρότερα ποσοστά χώρες προέλευσης είναι το Ιράκ, το Πακιστάν και αφρικανικά κράτη. 

Η μαζική εισροή μεταναστών οδήγησε σε ραγδαίες ενδοκοινοτικές διαδικασίες, αναφορικά με τη διαχείριση των διαρκώς αυξανόμενων προσφυγικών ροών.

Το ερώτημα που τίθεται ακομα μια φορά, είναι αν τα 28 κράτη-μέλη είναι σε θέση να αντιμετωπίσουν από κοινού και ενωμένα την νέα πρόκληση, ή αν η τελευταία, θα αποτελέσει ακόμη ένα ρήγμα στην ήδη εύθραυστη Ευρώπη της αλληλεγγύης και της συλλογικότητας.

Καθώς πυκνώνουν τα κρούσματα επαναφοράς των συνοριακών ελέγχων εντός της Ζώνης Σένγκεν, πληθαίνουν και οι προειδοποιήσεις για τις οικονομικές συνέπειες της αναστολής της ελεύθερης κυκλοφορίας ανθρώπων και προϊόντων.

► Στα μέσα Μαρτίου, η France Strategie, η υπηρεσία οικονομικού σχεδιασμού της γαλλικής κυβέρνησης, δημοσίευσε την εκτίμησή της ότι το ΑΕΠ της Ε.Ε. θα συρρικνωθεί κατά 100 δισ. ευρώ ετησίως αν επαναφερθούν επί μονίμου βάσεως οι συνοριακοί έλεγχοι λόγω της κατάστασης έκτακτης ανάγκης ωπου επέβαλαν οι τρομοκρατικές επιθέσεις

►Οι εμπειρογνώμονες του France Strategie εκτιμούν συγκεκριμένα ότι μόνο για τη Γαλλία, το αρχικό κόστος θα είναι 1-2 δισ. ευρώ ετησίως. Μέρος της απώλειας θα προέλθει από τη μειωμένη πρόθεση για μονοήμερες επισκέψεις στη χώρα (ο αριθμός των μονοήμερων επισκεπτών, που σήμερα φθάνει τα 122 εκατομμύρια ετησίως), ενώ οι αριθμοί των Γάλλων πολιτών που εργάζονται σε άλλες Ευρωπαϊκές χώρες αναμένεται ότι θα μειωθούν κατά 10.000 (κόστος 300 εκατ. ευρώ), ενώ οι καθυστερήσεις στην οδική διακίνηση εμπορευμάτων θα επιφέρουν απώλειες 60-120 εκατ. ευρώ.

►Αν επανέλθουν οι έλεγχοι, το κόστος θα αυξηθεί περί τα 10 δισ. ευρώ ετησίως, σύμφωνα με τη France Strategie, καθώς θα εξαλείφονται σταδιακά οι θετικές συνέπειες της Συνθήκης Σένγκεν στο εμπόριο. Υπολογίζεται ότι χάρη στην ελεύθερη διακίνηση προϊόντων, οι διασυνοριακές εμπορικές συναλλαγές κατά το χρόνο ισχύος της ζώνης, αυξήθηκαν κατά 10%-20% μεταξύ των χωρών εντός της ζώνης.

►Αντίστοιχα, για τη Γερμανία, σύμφωνα με αντίστοιχα στοιχεία του Ινστιτούτου Bruegel, η διακίνηση εμπορευμάτων οδικώς στη Γερμανία αυξήθηκε μεταξύ 1995-2012 κατά 44%., λόγω της ζώνης ελεύθερης διακίνησης. Το 2015 (στοιχεία Ιανουαρίου-Νοεμβρίου) έφτασαν στη χώρα πάνω από 18 εκατομμύρια φορτηγά (συμπεριλαμβανομένων 6,53 εκατομμυρίων από την Ολλανδία, 3,86 εκατομμυρίων από την Αυστρία και 3,1 εκατομμυρίων από την Πολωνία).

►Ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, σε συνέντευξή του στην εφημερίδα Passauer Neue Presse την περασμένη εβδομάδα, δήλωσε ότι δεν θα ωφελούσε κανέναν η αναστολή της Σένγκεν, καθώς απλά θα προσέθετε νέες οικονομικές επιβαρύνσεις στις υφιστάμενες κρίσεις που αντιμετωπίζει η Ε.Ε.

►Σύμφωνα με δηλώσεις σε γερμανικά ΜΜΕ του Μάρτιν Βάνσλεμπεν, διευθυντή του Εμπορικού Επιμελητηρίου της Γερμανίας, το κόστος της επαναφοράς των συνοριακών ελέγχων –λόγω της συμφόρησης και της επιπλέον γραφειοκρατίας– μπορεί να φτάσει τα 10 δισ. ετησίως (0,3% του ΑΕΠ).

►Όμως, παρά τις προφανείς οικονομικές συνέπειες μιας ανάκλησης της ζώνης Σένγκεν, οι σοβαρότερες συνέπειες έχουν καθαρά πολιτικό χαρακτήρα για τον προσανατολισμό της Ευρώπης στο μέλλον, αφού:

►Η Ευρωπαϊκή Ενοποίηση και η Ευρωπαϊκή Ολοκλήρωση (European Integration) διαπνέονταν ως τώρα σταθερά από την προσήλωση στην ιδέα της ελευθερίας, με βάση τα ανθρώπινα δικαιώματα, τους δημοκρατικούς θεσμούς και το κράτος δικαίου, ακρογωνιαίοι λίθοι πάνω στους οποίους βασίστηκαν τόσο η νομοθέτηση των Ευρωπαϊκών θεσμών και πλαισίων όσο και το Ευρωπαϊκό Δίκαιο. 

Μέσα σε αυτό το πλαίσιο αναδύεται εξάλλου και το δικαίωμα της ελεύθερης κυκλοφορίας εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ), υπό συνθήκες ασφάλειας και δικαιοσύνης για όλους. 

Η δημιουργία του ενιαίου ευρωπαϊκού «Χώρου Ελευθερίας, Ασφάλειας και Δικαιοσύνης» (ΧΕΑΔ) υπήρξε εξάλλου μια από τις σημαντικότερες στοχεύσεις της Ε.Ε και αποτέλεσε προϋπόθεση για την υλοποίηση του οράματος της κοινής αγοράς.

►Υπό το βάρος της μεγαλύτερης προσφυγικής κρίσης των τελευταίων 60 ετών και το βάρος των τρομοκρατικών επιθέσεων στην καρδιά της Ευρώπης, τα οφέλη από την ανεμπόδιστη κυκλοφορία των ευρωπαίων πολιτών εντός της ζώνης Schengen, αντιπαραβάλλονται πλέον με την έννοια της εσωτερικής ασφάλειας. Αδυνατώντας να θέσουν υπό έλεγχο τις μαζικές ροές προσφύγων στα σύνορα τους, ορισμένες χώρες προχώρησαν σε αναστολή της ισχύος της Συμφωνίας. 

Η Γερμανία, τον περασμένο Σεπτέμβρη, ανακοίνωσε την επαναφορά των μεθοριακών ελέγχων στα σύνορα με την Αυστρία,  παρά το γεγονός ότι νωρίτερα είχε διαμηνύσει την αναστολή του Δουβλίνο ΙΙ για αφίξεις από τη Συρία και την χορήγηση ασύλου σε 800.000 πρόσφυγες, ενώ την άρση των ρυθμίσεων της Συμφωνίας Schengen έχουν δηλώσει επίσης η Τσεχία, η Αυστρία, η Σλοβακία, η Πολωνία, η Σλοβενία και η Ιταλία, δημιουργώντας ένα κλιμα άτυπης ανάκλησης της ζώνης

►Η ισχυρή πιθανότητα αξιοποίησης των μεταναστευτικών ροών από τρομοκρατικές οργανώσεις, και κυρίως το ISIS, με στόχο την είσοδο στο ευρωπαϊκό έδαφος, διχάζει τα κράτη-μέλη, αφού όχι μόνο οδηγεί την ΕΕ σε μεταβολή των αρχικών θέσεών της επί του μεταναστευτικού. 

Τον Μάιο του 2015, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρότεινε το «Ευρωπαϊκό πρόγραμμα δράσης για τη μετανάστευση» (A European Agenda on migration), με το οποίο εισήγαγε μια κοινή πολιτική για την μετανάστευση. 

Μεταξύ άλλων, προτάθηκε ο τριπλασιασμός των οικονομικών και άλλων πόρων για τις κοινές επιχειρήσεις «Τρίτων» και «Ποσειδών» της Frontex, προς υποστήριξη των κρατών-μελών που αποτελούν πύλες εισόδου, καθώς και ένα προσωρινό σύστημα κατανομής για τα άτομα που χρήζουν διεθνούς προστασίας, το οποίο στην συνέχεια θα αντικατασταθεί από ένα υποχρεωτικό και αυτόματα ενεργοποιούμενο σε περιπτώσεις κρίσης σύστημα μετεγκατάστασης, προκειμένου να εξασφαλιστεί η ισόρροπη συμμετοχή όλων των κρατών-μελών στην προσπάθεια διαχείρισης του προβλήματος και να υπάρξει επιμερισμός της ευθύνης για τον μεγάλο αριθμό προσφύγων και αιτούντων άσυλο.

►Επιπρόσθετα, οι τριγμοί που λαμβάνουν χώρα στους κόλπους της ΕΕ, αντανακλώνται ακόμη και στην πρόταση της Ολλανδίας για τη δημιουργία μιας «mini- Ζώνης Schengen», που θα περιλαμβάνει την ίδια, το Βέλγιο, το Λουξεμβούργο, τη Γερμανία και την Αυστρία. 

Η πιθανότητα κατακερματισμού της Ευρώπης και η δημιουργία επισήμως μικρότερων μπλοκ, αφήνει στο περιθώριο τις χώρες του Νότου που υφίστανται την οικονομική και προσφυγική κρίση. 

Η Ελλάδα, επί παραδείγματι, θα βρεθεί σε δεινή θέση, αν θελήσει να χρησιμοποιήσει μελλοντικά το διαπραγματευτικό χαρτί της μετανάστευσης, καθώς η λύση της «αποχώρησης» από το Schegen δεν θα είναι πλέον ταμπού. 

Εξάλλου, μετά την Σύνοδο ΕΕ-Τουρκίας, κατέστη σαφές ότι το βάρος του ελέγχου των προσφυγικών ροών στα εξωτερικά σύνορα της Ένωσης μετατίθεται στην Τουρκία, χώρα μη μέλος της Ε.Ε., αρμοδιότητα για την οποία έλαβε τα ανάλογα ανταλλάγματα. 

Η αρχή της αλληλεγγύης και της δίκαιης κατανομής ευθυνών ανάμεσα στα κράτη φαίνεται να περιορίζεται για τους εταίρους και να διαστέλλεται υπέρ τρίτων, ενώ η ρητορική επίκληση για «περισσότερη Ευρώπη» μένει για ακόμη μία φορά χωρίς περιεχόμενο.

                    Οι συνέπειες για την Ελλάδα

Οι μοιραίες ως τώρα αστοχίες της ελληνικής κυβέρνησης, η προσπάθεια «συμψηφισμού» της αξιολόγησης του ελληνικού χρέους με το προσφυγικό, καθώς και η απροθυμία της ελληνικής κυβέρνησης να λειτουργήσει εντός των πλαισίων που τίθενται από καθαρά νομοθετικές δεσμεύσεις που επιβάλει η Συνθήκη για τα κράτη μέλη, καθιστούν προς το παρόν ρητορική και άνευ πριεχομένου την επίκληση για «περισσότερη Ευρώπη».

Το προεκλογικό σύνθημα «Αλλάζουμε την Ευρώπη» της παρούσας κυβέρνησης εκπληρώθηκε, αλλά δυστυχώς χωρίς αντίκρυσμα για τη χώρα. 

Η Ευρώπη άλλαξε, υπό το βάρος μιας δύσκολα διαχειρίσιμης μεταναστευτικής κρίσης, αλλά δυστυχώς χωρίς την Ελλάδα, που οι ως τώρα κινήσεις και ιδεολογικές και γεωπολιτικές «συμμαχίες» που επέλεξε της την απομόνωσαν από τη διεθνή κοινότητα, κάνοντας την παραμονή της στην Ευρωζώνη δυσχερή για τους υπόλοιπους εταίρους.

Για να απαντήσει ωστόσο κανείς το ερώτημα παραμονής ή όχι της Ελλάδος στην Ευρωζώνη, προκειμένου να κάνει μια ασφαλή πρόβλεψη, ενόψει και του βάρους του δημοψηψίσματος για το Brexit, αλλά και της κατά τα φαινόμενα μη εκτελεστέας Συμφωνίας Ε.Ε.-Τουρκίας, χρήσιμο είναι να γνωρίζει κανείς και τις γκρίζες ζώνες στο ισχύον νομοθετικό πλαίσιο και τις δεσμεύσεις που απορρέουν από αυτό.

                        Οι Ελληνικές αστοχίες

►Και ενώ στη χώρα επικρατεί η εντύπωση ότι η Ευρώπη θέλει να μας «βγάλει από τη Σένγκεν», λόγω ελλειπών ελέγχων των μεταναστευτικών ροών, στην πραγματικότητα, η Επιτροπή μας εγκαλεί για συγκεκριμένες και συστηματικές παραβιάσεις της ευρωπαϊκής νομοθεσίας κατά τον έλεγχο των παρανόμως εισερχομένων προσφύγων και μεταναστών, αλλά και τις άτυπες «απειλές» δια στόματος Ελλήνων Υπουργών, για «εισαγωγή» τρομοκρατών, σε περίπτωση που τα σύνορα παραμείνουν κλειστά.

►Πιο συγκεκριμένα, εμπειρογνώμονες διαπίστωσαν, στις αρχές Νοεμβρίου 2015, ότι η πλειοψηφία των εισερχομένων στη χώρα μας έφευγε από την Ελλάδα χωρίς να καταγραφεί από τις Αρχές. 

Σε «ελεύθερη μετάφραση», η Ελλάδα ελέγχεται πλέον τυπικά για τη μη συμμόρφωσή της με τους όρους της Συμφωνίας Σένγκεν, αλλά και και άτυπα, για τη μη συμμόρφωση σε θέματα «Ευρωπαϊκής ταυτότητας και σύνείδησης», ενώ τα κράτη Σένγκεν έχουν δεχθεί την κατάργηση των ελέγχων στα (εσωτερικά) σύνορα με άλλα κράτη, που επίσης έχουν αποδεχθεί την ίδια συμφωνία. 

Παράλληλα, έχουν δημιουργηθεί ενιαία εξωτερικά σύνορα, όπου πραγματοποιούνται έλεγχοι εισόδου, αφού η Ελλάδα το 2015 δεν εφάρμοσε τους προβλεπόμενους ελέγχους στα εξωτερικά της σύνορα και κατ’ επέκταση Ευρωπαϊκά σύνορα

►Η διαπίστωση των παραβιάσεων έγινε ύστερα από επιτόπιο έλεγχο. 

Η Επιτροπή βασίσθηκε σε έκθεση εμπειρογνωμόνων που επισκέφθηκαν αιφνιδιαστικά τα ανατολικά νησιά του Αιγαίου και τον Εβρο στις αρχές Νοεμβρίου 2015. 

Κατά τον έλεγχο διαπίστωσε ότι η πλειοψηφία των εισερχομένων έφευγε από την Ελλάδα χωρίς να καταγραφεί από τις ελληνικές αρχές. Ενδεικτικά, εντοπίσθηκαν σοβαρά προβλήματα στην καταγραφή, δακτυλοσκόπηση και διαβίβαση των δακτυλικών αποτυπωμάτων τους στην ευρωπαϊκή βάση δεδομένων EURODAC. 

Η διαδικασία αυτή θεωρείται σημαντική παραβίαση για το θέμα της ασφάλειας, αφού τα στοιχεία των παρανόμως εισερχομένων πρέπει να αντιπαραβάλλονται με αυτά που βρίσκονται αποθηκευμένα στις βάσεις δεδομένων που τηρεί η Ιντερπόλ και το ευρωπαϊκό σύστημα πληροφοριών Σένγκεν. 

Εκεί έχουν καταγραφεί όσοι διώκονται διεθνώς ή είναι ύποπτοι για τρομοκρατικές ενέργειες. 

Μέχρι τον Νοέμβριο του 2015 η Ελλάδα διαβίβασε τα δακτυλικά αποτυπώματα μόνον 137.000 ατόμων στη EURODAC. 

Την ίδια περίοδο ο FRONTEX είχε καταγράψει 575.000 αφίξεις μεταναστών και προσφύγων...

►Η προσωρινή επαναφορά των ελέγχων στα εσωτερικά σύνορα από τα κράτη-μέλη και η αδυναμία της Ελλάδος να καταγράψει τους εισερχομένους οδήγησε από το φθινόπωρο του 2015 μια σειρά κρατών να επαναφέρουν προσωρινά τους ελέγχους στα εσωτερικά τους σύνορα (Αυστρία, Δανία, Γερμανία, Σουηδία), δηλ. σε μια «προσωρινή», άτυπη ανάκληση της Συνθήκης.

Στα κράτη αυτά προστέθηκε η Γαλλία τον Νοέμβριο του 2015 μετά τις τρομοκρατικές επιθέσεις. 

Οι μονομερείς έλεγχοι λήγουν μετά τις 13 Μαΐου 2016, ενώ μία ημέρα πιο πριν θα συνεδριάσει η Επιτροπή για να εξετάσει τη συμμόρφωση ή μη της Ελλάδος.

                        Μετά τις 13 Μαίου τι;

Α. Οι Πολιτικές συνέπειες

►Από τα παραπάνω γίνεται ίσως σαφές ότι η σοβαρότερη «πολιτική» συνέπεια που προκύπτει μπορεί να αποβεί μοιραία και για την Ευρωπαϊκή πορεία της χώρας, αφού, τυχόν συνεχιζόμενη αδυναμία της χώρας μας θα οδηγήσει σε παράταση του ελέγχου των εσωτερικών συνόρων όχι μόνον για την Ελλάδα αλλά και για άλλα κράτη-μέλη, συμπαρασύροντας και ενόψει του Brexit και άλλες Ευρωπαϊκές χώρες σε μια άτυπη ανάκληση της Σένγκεν, που η παράτασή της μπορεί να φθάσει τα δύο χρόνια.

►Η Ελλάδα θα θεωρηθεί στην περίπτωση αυτή υπαίτια για μια απορρύθμιση του Ευρωπαϊκού κεκτημένου και διπλωματικού «κατακερματισμού» της Ε.Ε.

►Και ενώ η Επιτροπή δείχνει αποφασισμένη να προχωρήσει στην παράταση του ελέγχου των εσωτερικών συνόρων τον Μάιο επειδή η Ελλάδα δεν μπορεί να ελέγξει όσους μπαίνουν παρανόμως στο έδαφός της, η πρόθεση της Επιτροπής διαφαίνεται από τρία στοιχεία:

►Α.Η αρχική έκθεση των εμπειρογνωμόνων κατέληγε στο συμπέρασμα ότι η Ελλάδα πληροί τις υποχρεώσεις της αλλά χρειάζεται βελτιώσεις, ενώ το τελικό κείμενο, το συμπέρασμα αντικαταστάθηκε με τις επισημάνσεις, ότι η Ελλάδα «αμελεί τις υποχρεώσεις της» και έχει «σοβαρές πλημμέλειες».

►Β. Οι συγκεκριμένοι όροι επιλέχθηκαν γιατί νομικά επισπεύδουν τον επανέλεγχο της Ελλάδος εντός τριμήνου και όχι εξαμήνου, όπως θα ήταν η κανονική διαδικασία (άρθρο 16 του Κανονισμού 1053).

►Γ. Οι επείγουσες προθεσμίες που επελέγησαν ταιριάζουν χρονικά με τη λήξη των μονομερών ελέγχων που έχουν επιβάλει άλλα κράτη.

►Η Ελλάδα καθίσταται, σύμφωνα με τα παραπάνω «αποδιοπομπαίος τράγος», γνωρίζοντας επιπλέον ότι οι επιλογές, αδυναμίες και ελλείψεις της Ελληνικής κυβέρνησης έχουν οδηγήσει στον διασυρμό της χώρας. 

Οι συνέπειες της επιβολής των συνοριακών ελέγχων θα είναι πρωτίστως πολιτικές, αφού παγιώνεται η αίσθηση της Ελληνικής «εξαίρεσης» και της αποτυχίας της χώρας.

►Τα παραπάνω, σε συνδυασμό με την «ασταθή» πολιτική κατάσταση και τον «συμψηφισμό» αξιολόγησης του Ελληνικού χρέους, μπορούν να λειτουργήσουν σαν προανάκρουσμα για την έξοδο από τη νομισματική ζώνη του ευρώ.

►Στρατηγικά, η Ελλάδα θα κινδυνεύσει να περάσει, από τον πυρήνα των μεγαλύτερων και ισχυρότερων οργανισμών και κρατών, στην περιφέρεια της Ευρώπης αλλά και της διεθνούς κοινότητας, αφού θα κατατάσσεται πλέον στους «αδύναμους κρίκους» και όχι στους «ρυθμιστές»

Οι «πρακτικές» και οικονομικές συνέπειες για την Ελλάδα

Και ενώ η χώρα πήρε την «πρώτη γεύση» με την ανάσχεση των συγκοινωνιών από το camp της Ειδομένης, που στοίχησε στην ΤΡΕΝΟΣΕ 1 δις σε 40 ημέρες λόγω παρακώλυσης συγκοινωνιών, οι πρακτικές συνέπειες για την Ελλάδα δεν είναι πλήρως γνωστές, αφού τα εξαρτηθούν από τη σύσταση του Συμβουλίου που θα λάβει την απόφαση τη 12η Μαΐου. 

Για παράδειγμα, δεν είναι ακόμα γνωστό αν θα επιβληθούν έλεγχοι στα ελληνικά αεροδρόμια, ενώ η έλλειψη χερσαίων συνόρων με άλλες χώρες Σένγκεν περιορίζει σε ένα βαθμό τις επιπτώσεις.

Ωστόσο, οι τομείς όπου διαφαίνονται ήδη προβληματικοί σε περίπτωση ανάκλησης είναι κυρίως οι παρακάτω:

►Οι ειδικές διατάξεις για τουρίστες από την Τουρκία, αφού πάγιο αίτημα της Ελλάδος ήταν να επιτρέπεται η είσοδος στα ελληνικά νησιά Τούρκων πολιτών για βραχύ χρονικό διάστημα χωρίς βίζα Σένγκεν. Από το 2012, που αυτό εφαρμόσθηκε σε κάποια νησιά του Αιγαίου η πιλοτική έκδοση προξενικής θεωρήσεως κατά την είσοδο στη χώρα, είχε σαν αποτέλεσμα τη ραγδαία αύξηση του αριθμού των Τούρκων τουριστών. Και ενώ η Επιτροπή δέχθηκε να συζητήσει την αναθεώρηση του κώδικα θεωρήσεων που θα επέτρεπε τη μονιμοποίηση αυτών των πιλοτικών προγραμμάτων στα νησιά, μετά τη Συμφωνία Ε.Ε. Τουρκίας, το θέμα αποσύρθηκε σιωπηρά.

►Επιπλέον, οι πρόσφατες συνεχόμενες και σχεδόν καθημερινές παραβιάσεις της Τουρκίας, ενώ η χώρα «καλύπτεται» ακόμα από τις διατάξεις Σένγκεν, εγείρουν σοβαρούς προβληματισμούς και «γκρίζες ζώνες» για τη συνέχιση του συγκεκριμένου καθεστώτος μετά από ανάκληση της Σένγκεν

►Τα εμπόδια στις μεταφορές αγαθών στην Ευρώπη, για τα οποία πήραμε ήδη μια αίσθηση με την παρακώλυση συγκοινωνιών στην Ειδομένη, αφού η Ελλάδα βρίσκεται μακριά από τις αγορές της Κεντρικής και Βόρειας Ευρώπης, στις οποίες κατευθύνονται τα αγροτικά προϊόντα μας. 

Επιπλέον, η θέσπιση ελέγχων στα εσωτερικά σύνορα θα οδηγήσει και σε καθυστερήσεις στις οδικές μεταφορές που θα επηρεάσουν ευπαθή αγροτικά προϊόντα

►Οι επιπτώσεις στον ξενοδοχειακό τουρισμό, καθώς η μη εφαρμογή της Σένγκεν δημιουργεί κλίμα ανασφάλειας, τόσο σε «νομισματικό» επίπεδο, όσο και σε θέμα ασφάλειας στην κύρια μεταναστευτική εστία, τα νησιά του Αιγαίου. 

Επίσης, σε περίπτωση επιβολής ελέγχου στα αεροδρόμια, τυχόν αναμονές των τουριστών θα έχουν αρνητικό αντίκτυπο, ενώ θα αποθαρρύνουν τους ταξιδιώτες, κατατάσσοντας τη χώρα σε καθεστώς τρίτων χωρών. Πολλώ δε μάλλον εάν η Επιτροπή ζητήσει επιλεκτικούς ελέγχους (π.χ. μόνον στην Κω, που δεν έχει hotspot).

►Οι επιπτώσεις στην κρουαζιέρα, τις οποίες η Ελλάδα δέχεται ήδη, με τα δύο βασικά λιμάνια «κατειλημένα» από τους πρόσφυγες. 

Ας σημειωθεί ότι το 2015 έφθασαν στην Ελλάδα περίπου 5.000.000 επισκέπτες με κρουαζιερόπλοια. 

Σήμερα, απολαμβάνοντας τα ευεργετήματα της ζώνης Σένγκεν, οι επισκέψεις των ταξιδιωτών γίνονται με ονομαστικούς καταλόγους των επιβατών που δίδονται στις Αρχές χωρίς διαβατηριακούς ελέγχους ανά πρόσωπο, ενώ μια από τις συστάσεις της Επιτροπής είναι η πρόβλεψη ελέγχων ταυτότητας στους επιβάτες που έρχονται με κρουαζιερόπλοια. 
Εάν τελικώς επιβληθεί έλεγχος, τότε θα υπάρξουν σοβαρές χρονικές καθυστερήσεις, αποθαρρύνοντας τους επιβάτες

Παρόλα τα παραπάνω, και με δεδομένο ότι η Γαλλία και η Γερμανία βρίσκονται ανάμεσα στις χώρες που εκτιμούν μεν τη Συμφωνία Schengenγια τη συμβολή της στην ευρωπαϊκή οικονομία, η «ελληνική κρίση» διαθέτει ακόμαένα μικρό περιθώριο διαχείρισης, με έγκαιρους διπλωματικούς και χρονικάαποτελεσματικούς στρατηγικούς σχεδιασμούς. 

Προς αυτή την κατεύθυνση, καλό είναι να διευκρινιστεί ότι η «νομικά» η Ελλάδα εξακολουθεί να έχει πλήρεις τις υποχρεώσεις της, ενώ παράλληλα ελέγχεται για την εκπλήρωσή τους.

Ωστόσο, το δημοψήφισμα στο Ηνωμένο Βασίλειο και οι εκλογές το 2017 σε Γαλλία και Γερμανία, θα είναι καθοριστικές τόσο για την τύχη της χώρας όσο και για το μέλλον του ευρωπαϊκού οικοδομήματος.

                                                         ΔΡ. ΔΕΣΠΟΙΝΑ ΠΡΙΝΙΑ

                                   Πολιτικός Αναλυτής-Λέκτορας Διεθνών Σχέσεων 

                                                       Παν/ιου Στρασβούργου-Cityu
                                                         www.despinaprinia.com