Σαραντάκου μηνολόγιον Φεβρουαρίου

Στο παλιό ρωμαϊκό ημερολόγιο, που το έχουμε δανειστεί, ο Φλεβάρης ήταν ο τελευταίος μήνας του χρόνου -η χρονιά άρχιζε από τον Μάρτιο. 

Στο τέλος του χρόνου γίνονταν τελετές εξαγνισμού, και από το februum (= κάθαρση) ο μήνας ονομάστηκε Februarius.

 Από το Φεβράριος > Φεβράρης > Φεβλάρης προέκυψε η δημώδης ονομασία Φλεβάρης, που παρετυμολογικά συνδέεται με τη φλέβα, δηλ. ο Φλεβάρης ανοίγει τις φλέβες του (φλεβίζει) και βρέχει τον κόσμο - εξού και η παροιμία “Ο Φλεβάρης αν φλεβίσει, καλοκαίρι θα μυρίσει”.

Μάλιστα, στις θηλάζουσες υπήρχε η εθιμική συνήθεια, για την πρόληψη των παθήσεων των θηλών, να τηρούν απόλυτη αργία και νηστεία την ημέρα της Υπαπαντής, στις 2 Φεβρουαρίου, που σαράντισε η Παναγία-Λεχώνα. 

Η κάθε μικρομάνα πριν θηλάσει το βρέφος της σταύρωνε τις θηλές των μαστών της και έλεγε την παρακάτω επωδή τρεις φορές:

 “Φλεβάρη, φλέβες άνοιξε στις ρώγες των βυζιών μου για να βυζάξω το παιδί και να το μεγαλώσω για να βυζάξω τον γιο τον κανακάρικό μου”.

Κυ 1	† Ζαχαρίου Παπαντωνίου
Δε 2	Γενέσιον Γεωργίου Σουρή· επίσης Δημητρίου Μενδελέγεφ και του Περιοδικού Συστήματος αυτού
Τρ 3	Προσεδάφισις επί της Σελήνης του πρώτου γηίνου αντικειμένου
Τε 4	† Τελευτή Θεοδώρου Κολοκοτρώνη. Και Δύτου Ανάδυσις
Πε 5	† Ιωάννου Γαβριήλ Εϋνάρδου
Πα 6	Δυστύχημα του αεροδρομίου του Μονάχου
Σα 7	Καρόλου Ντίκενς
Κυ 8	Μάρκου Βαμβακάρη και Νικολάου Ξυλούρη, των γνησίων μελωδών
Δε 9	† Κοίμησις Διονυσίου Σολωμού
Τρ 10	† Νικολάου Καββαδία, βάρδου των ναυτικών
Τε 11	† Καρτεσίου «σκέπτομαι άρα υπάρχω».
Πε 12	Γενέσιον Καρόλου Δαρβίνου
Πα 13	Εφεύρεσις κινηματογραφίας υπό αδελφών Λυμιέρ
Σα 14	Έρωτος του ανικήτου
Κυ 15	Γενέσιον Γαλιλαίου
Δε 16	Ιστολογίου ίδρυσις· και Δημοκρίτου του Αβδηρίτου
Τρ 17	† Θανάτωσις Ιορδάνου Μπρούνο επί της πυράς
Τε 18	Κοίμησις Μιχαήλ Αγγέλου και γενέσιον Νικολάου Καζαντζάκη, Κρητός
Πε 19	Γενέσιον Κοπερνίκου του ανατροπέως
Πα 20	Εφεύρεσις φωνογράφου υπό Θωμά Έδισων. Και Σπειροειδούς Αρχιτέκτονος γενέθλιον
Σα 21	Παγκόσμια ημέρα μητρικής γλώσσης
Κυ 22	† Αμερίκου Βεσπουκίου
Δε 23	† Ιωάννου Γουτεμβεργίου και της τυπογραφίας εν Ευρώπη. Και ίδρυσις της ΕΠΟΝ
Τρ 24	† Τένεση Γουίλιαμς
Τε 25	Γενέσιον Καρόλου Γκολντόνι
Πε 26	Γενέσιον Βίκτωρος Ουγκώ
Πα 27	Ανακάλυψις της δομής του DNA
Σα 28	† Κήδευσις Κωνσταντίνου Παλαμά – «Ηχήστε οι σάλπιγγες!…»

Ο Φλεβάρης φυσικά είναι ο μόνος μήνας που έχειλιγότερες από 30 ημέρες, και γι’ αυτό λέγεται Κουτσοφλέβαρος. Υπάρχουν άφθονεςλαϊκές παραδόσεις για το πώς έχασε τις μέρες του ο Φλεβάρης. 

Παραθέτω μία από το Σόποτο Αχαΐας, που περιλαμβάνεται στο κλασικό βιβλίο Παραδόσεις του Ν. Πολίτη: Ήτανε μια φορά μια γριά, κι είχε κάτι κατσικάκια. O Mάρτης τότες είχε είκοσι οχτώ ημέρες κι ο Φλεβάρης τριάντα μία. Ήρθε εκείνη την εποχή ο Mάρτης κι επέρασε χωρίς να κάμει χειμώνα. Kαι η γριά, από τη χαρά της που βγήκανε πέρα καλά τα κατσικάκια της, εγελάστη και είπε:

 «Στην πομπή σου, γερο-Mάρτη, τ’ αρνοκατσικάκια μου καλά τα πέρασα». 

Kαθώς τ’ άκουσεν αυτά τα λόγια ο γερο-Mάρτης, εθύμωσε και στη στιγμή δανείζεται τρεις ημέρες από το Φλεβάρη, το γείτονά του, και αρχίζει ένα σορόκο, π’ έκαμε τη γριά να χωθεί από κάτου από ένα κακκάβι και να φωνάζει:

«Kάτσι, κάτσι, κάτσι!» γιατί έλεγε ότ’ εχόρευαν τα κατσικάκια απάνου στο κακκάβι. Tα κατσικάκια της γριάς εψόφησαν από το σορόκο. 

Kι από τότε έχει ο Mάρτης τριάντα μία ημέρα και ο Φλεβάρης είκοσι οχτώ. 

Ένεκα γι’ αυτό πο’ ’παθε εκείνη η γριά, τις τρεις ύστερες ημέρες του Mάρτη τις λένε «ημέρες των γριών». Kαι ονοματίζουνε καθεμία από δαύτες και με τ’ όνομα μιανής από τις πλιο ηλικιωμένες γριές του χωριού· και αν τύχει καλή η ημέρα, λεν πως και η γριά είναι καλή, και αν γίνει κακοκαιρία, λεν πως από την κακία της έγινε.

ΠΗΓΗ:sarantakos.wordpress.com