6 Μαρτίου - Πανελλήνια Ημέρα κατά της Σχολικής Βίας

Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα της UNESCO σχετικά με τα φαινόμενα σχολικής βίας και εκφοβισμού τα ποσοστά είναι άκρως ανησυχητικά. 

Πιο συγκεκριμένα, η εν λόγω έρευνα, που διεξήχθη σε 18 χώρες του κόσμου και κάλυπτε ένα δείγμα 100.000 νέων κατέληξε στα ακόλουθα συμπεράσματα:

Το 25% από το εν λόγω δείγμα ανέφερε ότι είχε πέσει θύμα εκφοβισμού λόγω της σωματικής του εμφάνισης, το 25% λόγω του φύλου του και ένα ακόμη 25% λόγω της εθνικότητάς του. 

Η συγκεκριμένη έκθεση καταδεικνύει την αρνητική πρωτιά των έφηβων κοριτσιών στο χώρο του διαδικτυακού εκφοβισμού, ο οποίος συχνά συνοδεύεται από σεξουαλική κακοποίηση (π.χ. διασπορά μηνυμάτων και εικόνων σεξουαλικού περιεχομένου, εξακολουθητική παρενόχληση από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, σεξουαλικός εκβιασμός).

Επιπλέον, σε εθνικό επίπεδο και σύμφωνα με έρευνα του Υπουργείου Παιδείας κατά το χρονικό διάστημα 2015-2016, το 32,98% των μαθητών της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης δήλωσε ότι έχει βρεθεί στον ρόλο του θύματος. 

Επιπλέον, το 30,84% των μαθητών δήλωσε ότι έχει βρεθεί στη θέση του θύτη.(*)

(*)=Η έρευνα διεξήχθη από την Κεντρική Επιστημονική Επιτροπή κατά της σχολικής βίας και του εκφοβισμού, που έχει συστήσει το υπουργείο και συμμετείχαν 3.667 μαθητές πρωτοβάθμιας (53,7% αγόρια και 46,3% κορίτσια) και 33.112 μαθητές δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης (52,8% αγόρια και 47,2% κορίτσια), και έχει σκοπό «τη διαμόρφωση εκπαιδευτικής πολιτικής για την πρόληψη και αποτελεσματική αντιμετώπιση τέτοιων περιστατικών στα σχολεία της χώρας», όπως τόνισε η Βασιλική Αρτινοπούλου, καθηγήτρια Εγκληματολογίας στο Πάντειο Πανεπιστήμιο και επικεφαλής της ΚΕΕ.-(Δεκέμβριος 2015 - Ιανουάριος 2016).

{Για περισσότερα στοιχεία για την έρευνα κάνετε κλικ εδώ}

O σχολικός εκφοβισμός μπορεί να έχει διάφορες μορφές: Σωματικός, λεκτικός, έμμεσος ή κοινωνικός (αποκλεισμός από παρέες και δραστηριότητες), εκφοβισμός με εκβιασμό, ρατσιστικός, σεξουαλικός και βέβαια ηλεκτρονικός (μέσω internet, e-mail, chat room, κινητών με κλήσεις και sms με προσβλητικό και απειλητικό περιεχόμενο, χρήση κάμερας με σκοπό την ταπείνωση του παιδιού). Πηγή

Τα ανωτέρω αναφερόμενα στατιστικά στοιχεία τόσο σε εθνικό όσο και σε διεθνές επίπεδο καταδεικνύουν ότι το πρόβλημα είναι όχι μόνο έντονο, αλλά βρίσκει συνεχώς νέες μορφές και πλήττει τα παιδιά όλου του κόσμου. 

Ο σχολικός εκφοβισμός είναι ίσως ένα από τα σοβαρότερα εκπαιδευτικά προβλήματα προς επίλυση. Και αυτό, διότι, ενώ, από τη μία πλευρά, η εκπαίδευση αποτελεί απαραίτητο συστατικό, προκειμένου να οικοδομηθούν οι αυριανές κοινωνίες των ίσων πολιτών, των ίσων ευκαιριών και της αλλαγής προς ένα καλύτερο κόσμο, η σχολική βία από την άλλη, λειτουργεί ως ανασταλτικός παράγοντας για την εξέλιξη και τη βελτίωση των συνθηκών της εκπαίδευσης. Στο αρνητικό της εξέλιξης αυτής παραμένει και το γεγονός ότι η σχολική βία κυριαρχεί ως πρόπλασμα καλλιέργειας της μετέπειτα ενήλικης βίας.

Παρά το γεγονός ότι έχουν σημειωθεί βήματα προς τα εμπρός τόσο στην Ελλάδα, όσο και στο εξωτερικό, ακόμη και σήμερα υπάρχουν σοβαρά προβλήματα ως προς την αντιμετώπιση των φαινομένων αυτών. 
Αναζητώντας αιτίες του προβλήματος θα μπορούσαμε να εντοπίσουμε την περιορισμένη έλλειψη κατάλληλων προγραμμάτων σπουδών ή ακόμη και εκπαιδευτικού υλικού για την αντιμετώπιση των βαθύτερων αιτιών της σχολικής βίας και του εκφοβισμού, την έλλειψη της κατάλληλης εκπαίδευσης και υποστήριξης των δασκάλων, διευθυντών και σχολικών συμβούλων, ώστε να ανταποκριθούν με τον κατάλληλο τρόπο στα φαινόμενα αυτά, αλλά και έλλειψη μίας σχετικής πολιτικής βούλησης από τους ίδιους τους κρατικούς φορείς για την προστασία των παιδιών και των εφήβων από τη βία.

Σκοπός της UNESCO Αμαρουσίου, σήμερα, δεν είναι να αποδώσει ευθύνες ή να σκάβει ολοένα και περισσότερο στις αιτίες του ζητήματος. 

Σκοπός μας είναι να καταγράψουμε και να δώσουμε εμπράκτως το στίγμα μιας συνολικής δράσης, που θα αντιμετωπίσει δυναμικά το πρόβλημα και στις ρίζες του.

Για εμάς, πρωτίστως, απαιτείται μία συνολική προώθηση της ευαισθητοποίησης όλων μας ενάντια στη βία κατά των παιδιών και των εφήβων, μέσω της ανάδειξης των επιβλαβών επιπτώσεων που επιφέρει η σχολική βία και ο εκφοβισμός. 

Ακόμη, πρέπει να δημιουργηθούν κοινότητες καθηγητών, γονέων και μαθητών, ώστε όλοι από κοινού να βοηθήσουν στην καταπολέμηση του φαινομένου. 

Με τον τρόπο αυτό θα διδάξουμε οι ίδιοι στα παιδιά μας, πως δεν έχουμε το δικαίωμα στη σιωπή, όταν ένας συμμαθητής τους γίνεται θύμα σχολικής βίας ή εκφοβισμού.

Επίσης, τα σχολεία θα πρέπει να δημιουργήσουν ειδικές δομές υποστήριξης και συμβουλευτικής, αλλά και μονάδες καταγραφής της σχολικής βίας και του εκφοβισμού, ώστε να είναι σε θέση να παρέχουν υποστήριξη και αντίστοιχες υπηρεσίες, όποτε αυτές απαιτηθούν.

Τέλος, το κράτος και οι θεσμικοί φορείς οφείλουν να συνεργάζονται με όλες τις σχολικές- εκπαιδευτικές μονάδες, παρέχοντας μεθοδολογικά εργαλεία, ερευνητικά μοντέλα και την κατάλληλη κατάρτιση, ώστε να μπορούν να αντιμετωπίσουν με τις καλύτερες των προϋποθέσεων τα φαινόμενα αυτά.

Η Πανελλήνια Ημέρα κατά της Σχολικής Βίας και του Εκφοβισμού στις 6 Μαρτίου 2017 δημιουργεί την υποχρέωση να αφυπνιστούμε και να μη γίνουμε όλοι εμείς οι ενήλικοι συνένοχοι μιας σιωπής, που κρατά τα παιδιά μας στο σκοτάδι, στο φόβο, στη θυματοποίηση.

Είναι τουλάχιστον υποχρέωσή μας απέναντι όχι μόνο στα παιδιά μας αλλά και στους εαυτούς μας.

                                                     Ιωάννα Παπανικολάου-Πουσπουρίκα

                                             Πρόεδρος του Ομίλου για την UNESCO Αμαρουσίου