Η Κασταλία του Αμαρουσίου

Κατά την μυθολογία η Κασταλία φέρεται να είναι ποτάμια Νύμφη. Κόρη του Αχελώου ή κατά άλλη παράδοση του Κηφισού. Σε μια πιθανότερη εκδοχή παρουσιάζεται ότι κρύφτηκε από τον Απόλλωνα σε μια κόγχη του Παρνασσού. Εκεί υπάρχει ακόμα και σήμερα η ομώνυμη πηγή.

 Έως τον 3ο αιών. πΧ η πηγή στις υπώρειες της «Υαμπείου Πέτρας» είχε μόνο ένα κρουνό. Στην συνέχεια απόκτησε 7 χάλκινους κρουνούς που πλαισιώνονταν με μαρμάρινη επένδυση ως τη κορυφή του οικοδομήματος. Στις λαξευτές κόγχες τοποθετούσαν οι προσκυνητές τα αναθήματά τους και αφού πρώτα έλουζαν το κεφάλι και τα άκρα τους, πήγαιναν στη συνέχεια στο ναό του Απόλλωνος.

Η Νύμφη που κρατάει καλά την πηγή της ζωής λοιπόν η Κασταλία. Αυτό είχαν κατά νου και οι πρώτοι Μαρουσιώτες. Στα λιγοστά πηγάδια της Αθήνας ο κρουνός στην μικρή κεντρική πλατεία του παλιού Αμαρουσίου ήταν αυτός που έδινε νερό σε όλη την περιοχή. Ξακουστή η πηγή και καθαρό από τα λίγα το νερό της θέλησε να πάρει λίγο από την τέχνη της αρχαίας πηγής της Κασταλίας.

Περίτεχνοι και μαρμάρινοι οι κρουνοί που ξεδιψούσαν, δίνοντας κυριολεκτικά ζωή στο Μαρούσι. Τι άλλο όνομα θα μπορούσε να πάρει η Πλατεία και η βρύση από αυτό της Κασταλίας λοιπόν;

Η περίφημη βρύση της Κασταλίας διατυμπανίζονταν ευρέως από τους ντόπιους νερουλάδες (ένας από αυτούς και ο Σπύρος Λούης). Με πήλινες στάμνες μετέφεραν από εκεί το νερό στα βόρεια και ανατολικά προάστια των Αθηνών.

Εκεί συγκεντρώνονταν κάτοικοι από τις γύρω περιοχές για να κάτσουν στα μικρά καφενεδάκια που ήταν τριγύρω. Έτσι παρέμεινε τόπος συγκέντρωσης αλλά και αγοράς για το Μαρούσι για πολλά χρόνια. Εκεί τερμάτιζαν δε και οι γραμμές των λεωφορείων από την Αθήνα. Ήταν άλλωστε η επίσημη πλατεία της πόλης.

Η κρήνη της ήταν περίτεχνη με ένα αγγείο στην κορυφή της.

Στα μέσα της δεκαετίας του 1920 στις βρύσες τοποθετούνται κεφαλές λεόντων και στην κορυφή το έργο του Δεσύλα με την Αμαρυσία Αρτέμιδα. Ο συνδυασμός της Αρτέμιδος στην πηγή κανείς δεν ξέρει πως προέκυψε.

Τον Μάιο του 2010 εγκαινιάστηκε η ανακαινισμένη Πλατεία Κασταλίας και μαζί της έγιναν τα αποκαλυπτήρια του νέου αγάλματος της Αμαρυσίας Αρτέμιδος. Το μαρμάρινο αντίγραφο είναι το ακριβές από το μπρούτζινο αρχαϊκό. Το νέο άγαλμα φιλοτέχνησε ο Μαρουσιώτης γλύπτης Γιώργος Γεωργιάδης, το οποίο και δώρισε στον Δήμο Αμαρουσίου. Είναι από χυτευμένο ορείχαλκο πατιρασμένο με άσπρο, αντίγραφο 2/3 φυσικού μεγέθους του αγάλματος που βρίσκεται στο μουσείο του Λούβρου. Η Αμαρύσια Άρτεμις παρίσταται με ένα ελάφι και με τόξο στο χέρι.

Σήμερα οι ευκάλυπτοι γύρω από την Πλατεία δίνουν λίγο από την παλιά της εικόνα. Το νερό από την πηγή της Κασταλίας του Αμαρουσίου αντιγράφει και σήμερα κάτι από την ξακουστή πηγή του Παρνασσού. Η μόνη παραφωνία τα άλλοτε τραπεζάκια με τους μαρουσιώτες γύρω από την βρύση σήμερα έχουν γίνει μόνο Τράπεζες!

Στην κάτω μεριά της Πλατείας υπάρχει επίσης το Σπαθάρειο Μουσείο Θεάτρου Σκιών με την προτομή του Ευγένιου Σπαθάρη στο πεζοδρόμιο της εισόδου του.