Να μην γίνουν οι πόλεις της Ελλάδας «Smart Cities» με κάμερες ασφαλείας Αναγνώρισης Προσώπου

...με την Πανδημία του Κορωνοϊού ως Δούρειο Ίππο

Στις 19 Φεβρουαρίου 2020 δόθηκε στη δημοσιότητα από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή η «Λευκή Βίβλος» για την Τεχνητή Νοημοσύνη που περιλαμβάνει τις προτάσεις της για τον ψηφιακό μετασχηματισμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης και είναι πλέον σε δημόσια διαβούλευση έως τις 19 Μαΐου 2020. 

Σκοπός είναι η δημιουργία ενός πρότυπου παγκοσμίως ρυθμιστικού πλαισίου για την Τεχνητή Νοημοσύνη και ειδικά για τον τομέα της Αναγνώρισης Προσώπου μέσω καμερών ασφαλείας σε «έξυπνες πόλεις» (Smart Cities), παρόμοιου με αυτό του Γενικού Κανονισμού Προστασίας Δεδομένων (ΕΕ) 2016/679, γνωστού ως GDPR για τα προσωπικά δεδομένα.

Το ρυθμιστικό αυτό πλαίσιο διακηρύττεται πως θα εξασφαλίζει τις ευρωπαϊκές αξίες και τα θεμελιώδη δικαιώματα όπως η ιδιωτικότητα, θα τηρεί τους κανόνες της ηθικής και θα εδραιώνει την εμπιστοσύνη, προς διατήρηση μιας δημοκρατικής κοινωνίας. 

Σε πλήρη αντίφαση όμως, αφήνεται σε εκκρεμότητα το ενδεχόμενο της ύπαρξης ενός βασισμένου στην ΤΝ συστήματος ευρείας παρακολούθησης μέσω καμερών ασφαλείας με τεχνολογία Αναγνώρισης Προσώπου, το οποίο διακηρύττεται πως θα χρησιμοποιείται κατ’ επιλογήν μόνο σε σπάνιες, αιτιολογημένες και αναλογικές περιπτώσεις, όπως ενδεχομένως και η αντιμετώπιση της Πανδημίας του Κορωνοϊού που είναι σε έξαρση στην Ευρώπη συμπτωματικά εν μέσω της δημόσιας διαβούλευσης. 

Επίσης, η εφαρμογή του ρυθμιστικού αυτού πλαισίου στην Ε.Ε. θα εξαρτηθεί από το ρόλο που θα διαδραματίσουν κρίσιμοι παράγοντες όπως οι Εισαγγελικές Αρχές και οι ανεξάρτητες Αρχές των Κρατών Μελών.

Ειδικά στην Ελλάδα η εφαρμογή του θα γίνει αρχικά στο Δήμο Χανίων αφού είναι ο πρώτος δήμος της Ελλάδας που πρόκειται να μετασχηματιστεί σε «έξυπνη πόλη» βάσει της συμμετοχής του στην υλοποίηση της Πράξης «Smart Cities» στο πλαίσιο του Προγράμματος Συνεργασίας INTERREG V-A «Ελλάδα–Κύπρος 2014–2020», αντικείμενο της οποίας είναι να αναπτυχθούν πλήρως εφαρμογές και δράσεις «έξυπνων πόλεων». 

Ο έτερος δήμος της Ελλάδας που συμμετέχει στην Πράξη αυτή είναι ο Δήμος Μυτιλήνης αλλά προφανώς εκεί η πλήρης υλοποίησή της θα καθυστερήσει λόγω άλλων προτεραιοτήτων.

Στην Ελλάδα, ο τρόπος εφαρμογής της «Λευκής Βίβλου» προδιαγράφεται από την εφαρμογή του GDPR ειδικά για τις κάμερες ασφαλείας, για την οποία υπάρχει ήδη διαπιστωμένη αρνητική εμπλοκή των Εισαγγελικών Αρχών και της ανεξάρτητης «Αρχής Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα» (ΑΠΔΠΧ), με αποφάσεις καταστρατήγησης της ισχύος του GDPR (βλ. αναφ. αρ. 157 & 313/2017 Εισαγγελίας Πρωτοδικών Χανίων, απόφ. α.π. 3889/2019 Εισαγγελίας Εφετών Κρήτης, απόφ. αρ. 21/2019 ΑΠΔΠΧ), αποφάσεις οι οποίες ακυρώνουν στην πράξη το σχετικό ευρωπαϊκό ρυθμιστικό πλαίσιο και εξυπηρετούν αποκλειστικά την ευρεία μόνιμη εγκατάσταση παράνομων καμερών ασφαλείας σε κτίρια σε όλη την Ελλάδα.

Μετά την έναρξη ισχύος του GDPR από τις 25 Μαΐου 2018, στα Χανιά σε καμία εξωτερική κάμερα ασφαλείας σε δημόσιο, δημοτικό ή ιδιωτικό κτίριο δεν άλλαξε με πρωτοβουλία «υπευθύνου επεξεργασίας» η γωνία στρέψης που αντιστοιχεί σε παράνομη εμβέλεια λήψης εικόνας. 

Οι παράνομες κάμερες ασφαλείας στα σχολεία του Δήμου Χανίων παραμένουν ακόμη σε λειτουργία, χαρακτηρισμένες πλέον ως «Νόμιμες» από τις Εισαγγελικές Αρχές και την ανεξάρτητη Αρχή. 

Οι εμπλεκόμενες με άμεση συνέργεια Εταιρείες Συστημάτων Ασφαλείας ακόμη δεν ελέγχθηκαν.

Από την ΑΠΔΠΧ αφήνονται ορθάνοικτες «κερκόπορτες», αφού επιτρέπει τη χρήση τεχνικών θόλωσης ή απόκρυψης περιεχομένου εικόνας (masking) στα συστήματα βιντεοεπιτήρησης, αντί της αυστηρής απαίτησης για εγκατάσταση εξωτερικών καλύπτρων-μασκών επί των καμερών ασφαλείας ώστε να είναι φανερά και 100% εξασφαλισμένο ότι από τους αισθητήρες αυτών δεν εισέρχεται στα συστήματα βιντεοεπιτήρησης εικόνα από παράνομη εμβέλεια λήψης. 

Ειδικά από την εικόνα του ανθρώπινου προσώπου είναι δυνατή μέσω αλγόριθμων ΤΝ η αναγνώριση κάθε ανθρώπου από τις μοναδικές αποστάσεις συγκεκριμένων σημείων κάθε προσώπου.

Η ιδιαίτερη βαρύτητα του Δήμου Χανίων στη διαμόρφωση των συνθηκών της βιντεοεπιτήρησης στη χώρα μας, υποχρεωτικά φέρνει στο προσκήνιο τα σχετικά πεπραγμένα της Δημοτική Αρχής του. Ειδικά ο νέος Δήμαρχος Χανίων σχετίζεται με την εγκατάσταση εξωτερικών καμερών ασφαλείας σε διψήφιου αριθμού σχολεία των Χανίων λόγω αρμοδιότητας ως ο τότε θεματικός Αντιπεριφερειάρχης Παιδείας της Περιφέρειας Κρήτης ενώ τώρα ως Δήμαρχος δεν απαντά ούτε και σε σχετικό Αίτημα. Ό,τι σχετικό κι αν υλοποιείται είναι υπό καθεστώς απόκρυψης από τους δημότες. 

Σε φωριαμό του Δημαρχείου Χανίων το Σεπτέμβριο 2019 η ΑΠΔΠΧ αρχειοθέτησε μόνιμα τον ογκώδη φάκελο της υπόθεσης των καμερών ασφαλείας στα σχολεία.

Ακόμη και στη 2^η Ημερίδα Πληροφόρησης που διεξήχθη τη Δευτέρα 24 Φεβρουαρίου 2020 στα Χανιά, σχετική με τα αποτελέσματα της Πράξης «Smart Cities» και το Επιχειρησιακό Σχέδιο για την πλήρη ανάπτυξη εφαρμογών και δράσεων «έξυπνης πόλης» στο Δήμο Χανίων, δεν αναφέρθηκε τίποτα για τον σημαντικότατο τομέα του «Public Safety» που περιλαμβάνει την ευρεία εγκατάσταση καμερών ασφαλείας με τεχνολογία Αναγνώρισης Προσώπου, αφήνοντας έτσι δημόσια την εντύπωση για ύπαρξη «κρυφής ατζέντας».

Υπό αυτές τις συνθήκες, ή θα μετατραπούν τα Χανιά στην πρώτη «έξυπνη πόλη» στην Ελλάδα αποτελώντας έτσι το πρότυπο βάσει του οποίου θα επέλθει ομοίως ο ψηφιακός μετασχηματισμός όλων των πόλεων της Ελλάδας σε «Smart Cities» ή θα εκκινήσει από τα Χανιά η πλήρης διάλυση του οικοδομήματος που υποστηρίζει και προωθεί την υλοποίηση της ευρείας μόνιμης εγκατάστασης παράνομων καμερών ασφαλείας αναλογικής ή IP τεχνολογίας σε δημόσια, δημοτικά και ιδιωτικά κτίρια όπως και στα σχολεία στα Χανιά και ως δεδικασμένο σε όλη την Ελλάδα, ενώ με ανάλογο τρόπο μεθοδεύει και τη διάδοση της «Πανθρησκείας» σε όλη την Ελλάδα.

Βρισκόμαστε ήδη στο κομβικό σημείο που θα επηρεάσει την κοινωνία της γενιάς μας αλλά και τις επόμενες. Η μία κατεύθυνση είναι η αποδοχή της εφαρμογής ως οφθαλμαπάτη-«Virtual Reality» της «Λευκής Βίβλου» της Ε.Ε. για την Τεχνητή Νοημοσύνη και ειδικά για τον τομέα της Αναγνώρισης Προσώπου σε «Smart Cities» όπως ομοίως και του GDPR για τις κάμερες ασφαλείας, η οποία δίνει μηδενική διασφάλιση για την αποφυγή της ύπαρξης ενός υψηλής τεχνολογίας συστήματος μαζικού κοινωνικού ελέγχου – «Μεγάλου Αδελφού» αντίστοιχο με αυτά της Ρωσίας και της Κίνας. 

Η άλλη κατεύθυνση είναι η εφαρμογή της «Λευκής Βίβλου» και του GDPR απαλλαγμένη πλέον από αντιφατικές εκκρεμότητες και από παρεμβάσεις κρίσιμων παραγόντων που ακυρώνουν στην πράξη το ευρωπαϊκό ρυθμιστικό πλαίσιο, η οποία δίνει πλήρη διασφάλιση του οφέλους για τους πολίτες όλων των Κρατών Μελών. 

Μόνο έτσι διασφαλίζεται ότι η αντιμετώπιση της Πανδημίας του Κορωνοϊού δεν θα γίνει ο Δούρειος Ίππος για τη νομιμοποίηση της ευρείας κλίμακας Αναγνώρισης Προσώπου μέσω καμερών ασφαλείας στην Ελλάδα και σε όλη την Ε.Ε.

                                                            Νικόλαος Σ. Στεργιάδης