Η κακοδαιμονία της Ελλάδας

Το ύψος του δημοσίου χρέους, το μέγεθος του κόκκινου ιδιωτικού, η αδυναμία παραγωγής πλούτου και η πολιτική αστάθεια αποτελούν τα βασικά προβλήματα της πατρίδας μας – ενώ η μη έγκαιρη και σωστή επίλυση τους θα οδηγήσει τους Έλληνες στα σκουπίδια της ιστορίας.

«Η βασική αιτία της κακοδαιμονίας της Ελλάδας δεν είναι πρωταρχικά η οικονομία, αλλά η πρωτοφανής και πρωτόφαντη παρακμιακή πορεία της Ελλάδας σε όλα τα επίπεδα: ηθικά, (διαφθορά), πνευματικά (παρασιτική νοοτροπία), οικονομικά (παρασιτική οικονομία, μνημόνια κλπ.), κοινωνικά, (έλλειψη αξιοκρατίας, καταρράκωση της κοινωνικής συνοχής και αλληλεγγύης) και πολιτικά (κομματικό κράτος, πελατειακές σχέσεις). 

Με μια λέξη πολιτιστικά, με την έννοια της εξαφάνισης ή απίσχνανσης όλων των αρχών και αξιών της χώρας μας.

Αν δεν ανατραπεί αυτή η κατάσταση, τότε ακόμη και να μας χάριζαν το χρέος ή/και να μας δάνειζαν άλλα τόσα, είτε στην δραχμή είμαστε, είτε στο ευρώ, είναι δώρο άδωρο. Το θέμα είναι πολιτιστικό και πολιτικό – με την έννοια ότι μόνο μια πολιτική εξουσία, σωστή φυσικά, (θέλει ανάλυση για το τι είναι σωστή εξουσία, εγώ προσωπικά λέω πατριωτική εξουσία), είναι σε θέση να αλλάξει τα κακώς έχοντα» (Δ.Β.).

                                  ============================================

Η παραπάνω άποψη για τις αιτίες της κακοδαιμονίας της Ελλάδας και τη μοναδική λύση που υπάρχει, ακούγεται από πάρα πολλούς – γεγονός που σημαίνει ότι, αυτή η αντίληψη κυριαρχεί στο μεγαλύτερο μέρος της ελληνικής κοινωνίας. 

Εν τούτοις μία σωστή, πατριωτική πολιτική εξουσία, εάν υποθέσουμε ότι θα αναλάμβανε μία τέτοια τη διακυβέρνηση της χώρας, θα έπρεπε να αντιμετωπίσει μία μεγάλη σειρά πρακτικών προβλημάτων – τα οποία έχουν αυξηθεί και επιδεινωθεί σε ακραίο βαθμό μετά το 2010, από το εκ προμελέτης έγκλημα των μνημονίων.

Ορισμένα από αυτά, τονίζοντας πως πριν από όλα στην περιοχή που βρισκόμαστε πρέπει (Κράτος και Πολίτες) να μάθουμε να ζούμε λιτά, προσεκτικά, νοικοκυρεμένα, αλληλέγγυα και μη παρασιτικά, αφού σε αντίθεση με άλλες χώρες χρειαζόμαστε μία πανάκριβη στρατιωτική προστασία, συμμάχους που εύλογα δεν συμπαθούν τους επαίτες, οικονομική ισχύ και μία μεγάλη κοινωνική συνοχή, είναι τα εξής:

(α) Το ύψος του δημοσίου χρέους: Πλησιάζοντας ήδη στο 190% του ΑΕΠ (περί τα 330 δις € έναντι 174 δις € ΑΕΠ), ενώ θα αυξηθεί με τα δημοσιονομικά ελλείμματα που συνεχίζουν να υπάρχουν, καθώς επίσης με το «μαξιλάρι» που σχεδιάζει η κυβέρνηση για να διαχειρισθεί την έξοδο από την τρίτη δανειακή σύμβαση, αποτελεί την «τροχοπέδη νούμερο ένα» για τη διενέργεια δημοσίων επενδύσεων – χωρίς τις οποίες μία χώρα που είναι βυθισμένη για όγδοη συνεχή χρονιά στην ύφεση, έχει βιώσει την πιο αποτυχημένη διάσωση στην παγκόσμια ιστορία και με τη ζήτηση στο ναδίρ, είναι αδύνατον να αναπτυχθεί (επόμενο εμπόδιο όσον αφορά τις δημόσιες επενδύσεις  είναι οι απαγορεύσεις των μνημονίων).

Ειδικά όσον αφορά το μαξιλάρι, με δεδομένη την υποχρέωση της χώρας για τη συνέχιση της πολιτικής των μνημονίων και της ξένης επιτήρησης έως ότου «ανακυκλωθεί» το 75% των δανείων της Τρόικα, κανένας δεν καταλαβαίνει γιατί προτιμάται από την πιστοληπτική γραμμή στήριξης που προτείνει η Ευρώπη – με την έννοια πως το κόστος δανεισμού του ποσού που χρειάζεται (περί τα 18 δις € έως τα τέλη του 2019, εκ των οποίων τα μισά θα προέλθουν από την τρίτη δανειακή σύμβαση), είναι πολύ μεγαλύτερο.

Δηλαδή, τα 9 δις € της τρίτης δανειακής σύμβασης θα κόστιζαν 1% ετησίως (άρα περί τα 100 εκ. €), ενώ τα υπόλοιπα 9 δις € θα δανειζόντουσαν από τις αγορές με ένα επιτόκιο της τάξης του 3,5%, όταν η πιστοληπτική γραμμή δεν θα κόστιζε τίποτα – οπότε ο προϋπολογισμός μας, άρα όλοι εμείς μέσω της φορολόγησης,  θα επιβαρυνόταν με περίπου 400 εκ. €, χωρίς να υπάρχει κανένας λόγος!

Ανεξάρτητα όμως από τον παραλογισμό του μαξιλαριού, με αυτό το ύψος του χρέους, το οποίο θα κοστίζει λιγότερο μεν όταν επιμηκυνθεί νομοτελειακά αφού είναι αδύνατη η εξυπηρέτηση του μετά το 2021 (γράφημα), αλλά θα συνεχίσει να είναι υπέρογκο, είναι αδύνατη η προσέλκυση εγχωρίων και ξένων ιδιωτικών επενδύσεων (αφού είναι ανέφικτες οι δημόσιες) και άρα η ανάπτυξη – ενώ φυσικά δεν είναι η μοναδική αιτία, αφού συνεχίζουν να υπάρχουν το πελατειακό κράτος, η γραφειοκρατία, η εχθρότητα προς την επιχειρηματικότητα, η υπερβολική και ασταθής φορολογία, η αδυναμία γρήγορης απονομής δικαιοσύνης κοκ.

Εν προκειμένω υπάρχουν πολλές προτάσεις αντιμετώπισης του προβλήματος, όπως η στάση πληρωμών εντός της Ευρωζώνης – έτσι ώστε αμέσως μετά να ξεκινήσουν οι διαπραγματεύσεις με τους Ευρωπαίους πιστωτές (με τους ιδιώτες είναι ανέφικτες, λόγω του αγγλικού δικαίου που έχει επιβληθεί μετά το PSI), με στόχο τη διαγραφή ενός μεγάλου μέρους του χρέους. Εκτός του προβλήματος όμως των τραπεζών που ασφαλώς θα μας δημιουργούσε η ΕΚΤ εκβιάζοντας μας όπως συνηθίζει, έχουμε πλέον χάσει όλα τα διαπραγματευτικά μας χαρτιά – το αργότερο μετά την υπογραφή της τρίτης δανειακής σύμβασης το 2015 από τη συντριπτική πλειοψηφία των κομμάτων της Βουλής.

Για ποιό λόγο λοιπόν θα συμφωνούσαν οι Ευρωπαίοι στη διαγραφή μέρους του χρέους σήμερα, διακινδυνεύοντας να απαιτήσουν κάτι ανάλογο χώρες όπως η Ιταλία ή η Πορτογαλία, όταν όλες οι απαιτήσεις τους είναι υποθηκευμένες με δημόσια περιουσιακά στοιχεία, ενώ κατέχουν πια το τραπεζικό σύστημα, το οποίο ελέγχει ιδιωτικά περιουσιακά στοιχεία αξίας 300-400 δις €;

Εκτός αυτού, μετά από οκτώ χρόνια βαθιάς κρίσης οι Έλληνες έχουν πλέον χάσει ένα μεγάλο μέρος των εισοδημάτων και των αποταμιεύσεων τους, καθώς επίσης τις ανθρώπινες αντοχές τους – οπότε είναι πολύ δύσκολο να αντιμετωπίσουν τα νέα προβλήματα που θα παρουσιάζονταν κατά τη διάρκεια της διαπραγμάτευσης.

Μία άλλη πρόταση είναι η μονομερής καταγγελία του χρέους στον Ο.Η.Ε., με βάση τη Σύμβαση της Βιέννης περί του Δικαίου των Συνθηκών που προβλέπει (άρθρα 46-52 και 61-62) πότε μία διεθνής συνθήκη είναι άκυρη ως να μην έγινε ποτέ – όπως στην περίπτωση της παραβίασης των διατάξεων εσωτερικού δικαίου, της χρήσης δόλου, της απειλής κατά εκπροσώπου του κράτους, της αδυναμίας εκτέλεσης των συμφωνηθέντων, της θεμελιώδους μεταβολής των καταστάσεων κοκ.

Εν προκειμένω, εκτός του ότι δεν είναι καθόλου εύκολη μία τέτοια διαδικασία, αφού διαφορετικά θα τη χρησιμοποιούσαν πολλές χώρες, το πιθανότερο θα ήταν η απαίτηση της εξόδου της Ελλάδας από την Ευρωζώνη – ως αποτέλεσμα της καταγγελίας ή ως προϋπόθεση της διαγραφής ενός μέρους των χρεών της και της κατάργησης των μνημονίων. Επομένως, θα έπρεπε να δοθούν προηγουμένως απαντήσεις σε θέματα που αφορούν το εθνικό νόμισμα – όπως σε αυτά που έχουμε θέσει (Τα ερωτηματικά της δραχμής) στα πλαίσια ενός ανοιχτού διαλόγου.

Η συγκεκριμένη πρόταση έχει βέβαια τη λογική της, ειδικά εάν συνοδευόταν από μία σειρά ενεργειών (ανάλυση), αλλά στην άθλια κατάσταση που βρίσκεται σήμερα η οικονομία μας, με τους περισσότερους Έλληνες εξαθλιωμένους, με κατεστραμμένο τον παραγωγικό μας ιστό, με μία σειρά εθνικών προβλημάτων, με ανίκανους πολιτικούς κλπ. οι πιθανότητες επιβίωσης από μία τέτοια διαδικασία που θα διαρκούσε αρκετά είναι πολύ περιορισμένες – ενώ δεν υπάρχει καμία προηγούμενη εμπειρία στην Ευρωζώνη και τα ρίσκα δεν είναι καθόλου εύκολο να προϋπολογιστούν.

Σε κάθε περίπτωση, φυσικά δεν θα επένδυε κανένας ξένος στην Ελλάδα τα πρώτα χρόνια, ενώ δεν θα είχε καμία πρόσβαση στις χρηματαγορές – με όλα όσα προβλήματα συνεπάγεται κάτι τέτοιο, ειδικά όσον αφορά το ξένο συνάλλαγμα για μία χώρα που εξαρτάται σχεδόν απόλυτα από τις εισαγωγές, όπως δυστυχώς συμπεραίνεται από το σταθερά ελλειμματικό εμπορικό μας ισοζύγιο (γράφημα – ένα μεγάλο μέρος των προϊόντων που εξάγουμε προϋποθέτει την εισαγωγή ξένων πρώτων υλών).

Τέλος υπάρχουν πολλές λεπτομέρειες ενός τέτοιου εξαιρετικά απαιτητικού εγχειρήματος – όπως η συμφωνία μετατροπής του υπολοίπου χρέους σε εθνικό νόμισμα που έχει απαγορευθεί από το PSI, η εθνικοποίηση της Τράπεζας της Ελλάδας, στην οποία όμως έχει ανανεωθεί σχετικά πρόσφατα η σύμβαση κοκ. Οφείλει όμως να εξεταστεί πολύ σοβαρά, αφού η κυλιόμενη χρεοκοπία που βιώνουμε δεν φαίνεται να έχει ημερομηνία λήξης – ενώ μας έχει ήδη κοστίσει πάνω από 1 τρις €.

(β)  Το ύψος του κόκκινου ιδιωτικού χρέους: Η Ελλάδα είναι σε τρισχειρότερη θέση σε σχέση με το 2010, ειδικά όσον αφορά την υπερχρέωση του ιδιωτικού της τομέα – η οποία, μεταξύ άλλων, καθιστά σχεδόν αδύνατη τη δανειοδότηση πολλών νοικοκυριών και επιχειρήσεων, για τη διεξαγωγή επενδύσεων, ενώ οι εγγυήσεις αυτών που είναι ακόμη αξιόχρεοι (ακίνητα, μετοχές, αποταμιεύσεις) έχουν κυριολεκτικά καταρρεύσει.

Έχοντας υπερβεί τα 230 δις € ή το 130% του ΑΕΠ, από 10-20% το 2010, αποτελεί μία πολύ μεγάλη τροχοπέδη – ειδικά επειδή οι τράπεζες δημιουργούν το 90% των χρημάτων που κυκλοφορούν μέσω της παροχής δανείων (ανάλυση). Ακόμη λοιπόν και αν ήταν υγιείς οι τράπεζες, η ρευστότητα στην οικονομία θα παρέμενε πολύ χαμηλή – ενώ μπορεί μεν αρκετοί να πιστεύουν ότι, η μειωμένη ρευστότητα οφείλεται στο ευρώ, αλλά στην πραγματικότητα έχει παραμείνει σε ανάλογο ύψος με το ΑΕΠ (γράφημα).

Εν προκειμένω, μπορούν και πρέπει να βρεθούν άμεσα λύσεις για τα τραπεζικά δάνεια – όπως η επιμήκυνση τους με χαμηλό επιτόκιο, η ενοικίαση των σπιτιών στους ιδιοκτήτες, το Leaseback, η διαγραφή του μέρους των δανείων που έχουν αποσβέσει ήδη οι τράπεζες, η υπαγωγή ορισμένων σε μία κακή τράπεζα κοκ. Οφείλουν όμως επί πλέον να αναζητηθούν λύσεις για τα χρέη απέναντι στο δημόσιο και στους οργανισμούς του – αφού διαφορετικά οι Πολίτες της χώρας είναι καταδικασμένοι. Εν τούτοις δεν πρόκειται για κάτι απλό, αφού θα διαταραχθούν πολλές ισορροπίες – όπως η «ασύμμετρη» αντιμετώπιση αυτών που δεν οφείλουν και δεν χρεώθηκαν για να αγοράσουν σπίτι.

(γ) Η παραγωγή πλούτου: Το τρίτο πρόβλημα, στο οποίο πρέπει να δοθεί λύση, είναι η αναβίωση του παραγωγικού μηχανισμού της χώρας, μέσω του κεντρικού σχεδιασμού της οικονομίας της – ο οποίος πρέπει να στηριχθεί στους τρεις βασικούς πυλώνες (πρωτογενής παραγωγή, τουρισμός και ναυτιλία) που μπορούν να βοηθήσουν, χωρίς σημαντικές επενδύσεις. Στη συνέχεια όμως οφείλουν να ενισχύσουν τη βιομηχανία και τη δημιουργία σύγχρονων, καινοτόμων επιχειρήσεων – για να μπορέσει η Ελλάδα να αντιμετωπίσει τουλάχιστον τις απαιτήσεις της «μικρής» παγκοσμιοποίησης (=ΕΕ).

Ορισμένοι βέβαια θεωρούν πως ο ενεργειακός πλούτος της χώρας μας είναι αρκετός για να μας οδηγήσει στην έξοδο από την κρίση – κάτι για το οποίο εμείς αμφιβάλλουμε, αφού δεν είμαστε σε θέση ούτε να τον εξορύξουμε, ούτε να τον προστατεύσουμε στρατιωτικά όπως, για παράδειγμα, η Ρωσία (ενώ δεν βρισκόμαστε σε μία ασφαλή γεωγραφική θέση, όπως η Νορβηγία).

Αντίθετα, κρίνοντας από τα εθνικά μας προβλήματα που έχουν συσσωρευτεί επικίνδυνα, ο ενεργειακός πλούτος μας κοστίζει ήδη περισσότερα από όσα κάποια στιγμή θα μας προσφέρει, απειλώντας επί πλέον την εδαφική μας ακεραιότητα – ενώ ο χρόνος που απαιτείται για να έχουμε θετικά αποτελέσματα στην οικονομία μας είναι πολύ μεγαλύτερος, από όσο θέλουμε να πιστεύουμε.

(δ)  Η πολιτική σταθερότητα: Όταν σε μία χώρα, στη χειρότερη στιγμή της ιστορίας της, στην άκρη του γκρεμού, τα πολιτικά κόμματα όχι μόνο δεν επικοινωνούν πολιτισμένα μεταξύ τους αλλά, πολύ χειρότερα, δημιουργούν συνθήκες εμφυλίου πολέμου, ενδιαφερόμενα αποκλειστικά και μόνο για τη νομή της εξουσίας, οι πιθανότητες να βρει λύσεις για τα προβλήματα της είναι ανύπαρκτες – μεταξύ άλλων επειδή η πολιτική αστάθεια είναι ότι χειρότερο για τους εγχώριους και ξένους επενδυτές, καθώς επίσης για τις χρηματαγορές.

Στα πλαίσια αυτά, ο τρόπος αντιμετώπισης του πολιτικού σκανδάλου διαφθοράς της Novartis, το οποίο δεν είναι μόνο υπαρκτό αλλά ίσως το μικρότερο συγκριτικά με πολλά άλλα (στρατιωτικός εξοπλισμός, κατασκευές, Siemens κλπ.), είναι κυριολεκτικά απαράδεκτος – αφού θα έπρεπε να είναι αποκλειστικά και μόνο αντικείμενο της Δικαιοσύνης και όχι των κομμάτων.

Σε κάθε περίπτωση, οι πολιτικοί που δωροδοκούνται και χρεοκοπούν τη χώρα τους, θα έπρεπε να τιμωρούνται όσο πιο παραδειγματικά γίνεται – ενώ είναι απαράδεκτο να κρύβονται πίσω από την ασυλία που οι ίδιοι θεσμοθέτησαν, ακριβώς για να μπορούν να κλέβουν ανενόχλητοι (τα δανεικά και αγύριστα των κομμάτων είναι επίσης σκανδαλώδη).

Κάτι ανάλογο ισχύει για το σοβαρότατο θέμα των Σκοπίων, για το οποίο δεν έπρεπε να γίνεται καμία πολιτική εκμετάλλευση – ενώ η κυβέρνηση δεν έχει κανένα δικαίωμα να διαπραγματεύεται το όνομα της Μακεδονίας, όταν η συντριπτική πλειοψηφία των Ελλήνων είναι αντίθετη. Αν μη τι άλλο επειδή προκαλεί μία μεγάλη πολιτική αστάθεια στη χώρα, την οποία ασφαλώς δεν χρειάζεται κανένας – πόσο μάλλον όταν γνωρίζει η κυβέρνηση πως ενδεχομένως οι Πολίτες δεν θα διστάσουν να εισβάλλουν στη Βουλή για να την εμποδίσουν, όταν θα φέρει εκεί τη συμφωνία για το όνομα.

                                                                                 Επίλογος

Ολοκληρώνοντας, υπάρχουν φυσικά πολλά άλλα προβλήματα – όπως το ασφαλιστικό, το δημογραφικό, η ανεργία (η πτώση της είναι πλασματική, αφού είναι φύσει αδύνατη όταν μειώνεται το ΑΕΠ), οι συντάξεις, η ανταγωνιστικότητα κλπ. Θεωρούμε όμως πως τα τέσσερα παραπάνω είναι εξαιρετικά σημαντικά και προηγούνται – αφού εάν δεν επιλυθούν οι Έλληνες, οι οποίοι ήδη εγκαταλείπουν μαζικά την πατρίδα τους, ενώ έχουν απογοητευθεί εντελώς από το θλιβερό επίπεδο της κομματικής τους ηγεσίας, θα οδηγηθούν στα σκουπίδια της ιστορίας.

                                                                         viliardos@analyst.gr

                                                                           € « » $  ●▲▼◄►

                                                                             Οικονομολόγος

                                        ΠΗΓΗ://analyst.gr/2018/02/27/i-kakodemonia-tis-elladas/