Να γιατί οι ΗΠΑ σχεδίασαν τον εκτοπισμό της Ρωσίας από τα Βαλκάνια

Ο γερουσιαστής του Δημοκρατικού Κόμματος από την Πολιτεία Κονέκτικατ, Κρις Μέρφι, κατά την ομιλία του στο «Γερμανικό Ίδρυμα Μάρσαλ», αναφέρθηκε στα αποτελέσματα της περιοδείας του στα Βαλκάνια, προκειμένου να “ενημερωθεί” για την επικρατούσα κατάσταση. 

Ο Μέρφι ηγείται του ευρωπαϊκού τμήματος της «Επιτροπής Διεθνών Υποθέσεων της Γερουσίας», δηλαδή είναι ουσιαστικά υπεύθυνος για τη χάραξη της ευρωπαϊκής πολιτικής των ΗΠΑ σε νομοθετικό επίπεδο. Ο τόνος της ομιλίας του ήταν εξόχως αποκαλυπτικός σε σχέση με το γενικό ύφος στο οποίο μας έχει συνηθίσει η αμερικανική πλευρά. 

Η πολιτική των ΗΠΑ στα Βαλκάνια, όπως την ανέπτυξε στην ομιλία του, παρουσιάζεται σαν ένα σύνολο από χειρισμούς χειραγώγησης της περιοχής που αποσκοπούν στην επιστροφή των ΗΠΑ στα Βαλκάνια, στα οποία η Ουάσιγκτον από το 2001 δεν πραγματοποίησε καμία συντονισμένη πολιτική διότι, κατά την άποψή του, δεν συναντούσε πλέον εκεί κάποιον σοβαρό αντίπαλο. 

Σήμερα αυτόν τον αντίπαλο αντιπροσωπεύει η Μόσχα.

Απόλυτο μπλόκο στη Ρωσία

Ο γερουσιαστής, ο οποίος διεκδικεί τον τίτλο του «βασικού ειδήμονα» στις ΗΠΑ για τα Βαλκάνια, αναχώρησε από το Βελιγράδι την ημέρα της άφιξης στη Σερβία του Βλαντίμιρ Πούτιν. 

Όπως αναφέρει, «ο Πούτιν σκόπευε να αποκομίσει από τη Σερβία περισσότερα στον τομέα της στρατιωτικής συνεργασίας, υπολόγιζε στον αγωγό «South Stream», αλλά χάρις στο γεγονός ότι η Σερβία και οι άλλες χώρες της περιοχής αποφάσισαν να διατηρήσουν την ευρωατλαντική πορεία τους και επιβεβαίωσαν την προσήλωσή τους στη δέσμευση αυτή», η διεύρυνση της συνεργασίας με τη Ρωσία στάθηκε δυνατό να αποτραπεί.

Ο Μέρφι είναι πεπεισμένος ότι «δεν μπορούμε πλέον να ζούμε σ’ έναν κόσμο στον οποίο οι χώρες είναι αναγκασμένες να επιλέξουν ανάμεσα στην πολιτικοοικονομική συνεργασία ή με τη Ρωσία ή με την ΕΕ και τις ΗΠΑ». Με άλλα λόγια, η Ρωσία δεν έχει το δικαίωμα να ασκεί επιρροή στη διεθνή πολιτική σκηνή, και οι ΗΠΑ θα πρέπει να κάνουν το παν ώστε να της αφαιρέσουν αυτές τις δυνατότητες. 

Συγκεκριμένα στη Σερβία, οι ΗΠΑ είναι έτοιμες να προσπαθήσουν για τη δημιουργία μιας τέτοιας κατάστασης, κατά την οποία το Βελιγράδι θα διατηρεί τις φιλικές σχέσεις με τη Ρωσία, αλλά ταυτόχρονα θα ενταχθεί τελικά στην ΕΕ. Ο γερουσιαστής παραδέχθηκε ότι «μέχρι την ένταξη της Σερβίας στην ΕΕ θα περάσει αρκετός καιρός», αλλά συμβούλευσε τη χώρα «να τον χρησιμοποιήσει σωστά», και έφερε ως παράδειγμα την Κροατία η οποία «δεν θα δημιουργήσει εμπόδια στη Σερβία», όταν το θέμα φτάσει ως την πραγματική είσοδο του Βελιγραδίου στην «ενιαία ευρωπαϊκή οικογένεια».

Σύμφωνα με τον γερουσιαστή, οι σχέσεις των βαλκανικών χωρών με την ΕΕ παραμένουν πάντως ένα είδος φόρου τιμής στο παρελθόν, και οι προσπάθειες της ΕΕ να παίξει το δικό της παιχνίδι στα Βαλκάνια ενίοτε προκαλούν δυσπιστία, ακόμη και αποστροφή. Αυτή η προσπάθεια της Ευρώπης «να αναμιχθεί», εκδηλώθηκε όταν οι ΗΠΑ χαλάρωσαν την πίεση προς τις «νεαρές δημοκρατίες», καθώς οι Αμερικανοί ήταν πολύ απασχολούμενοι με το Ιράκ και το Αφγανιστάν.

Σερβία και Κόσσοβο

Ο Μέρφι θεωρεί ότι τα προβλήματα που αντιμετωπίζει η περιοχή πρέπει να λυθούν συνυπολογίζοντας τα αμερικανικά πολιτικά και οικονομικά συμφέροντα. 

Επομένως,  χαιρετίζει τις συνομιλίες μεταξύ Βελιγραδίου και της Πρίστινα, θεωρώντας εξαιρετικό επίτευγμα ότι η σερβική ηγεσία «είναι έτοιμη» για διάλογο με τους Κοσοβάρους.

Όπως ανέφερε ο Μέρφι, «καθαυτό το γεγονός ότι υπάρχει μια προσωρινή συμφωνία βάσει της οποίας η σερβική κυβέρνηση, αν και δεν αναγνωρίζει επίσημα το Κόσοβο, είναι πρόθυμη να συνεργαστεί μαζί του σαν με έναν ισότιμο εταίρο, είναι καταπληκτικό. 

Ποτέ δεν περιμέναμε ότι αυτό θα συμβεί τόσο σύντομα! Ούτε και πριν από πέντε χρόνια. 

Η προσωπική μου εντύπωση είναι ότι η τωρινή κυβέρνηση της Σερβίας είναι απόλυτα προσηλωμένη στην εξομάλυνση των σχέσεων με το Κόσοβο».

Ενεργειακό παιχνίδι με αμερικανικούς όρους

Τη διακοπή του σχεδίου για την κατασκευή του αγωγού μεταφοράς ρωσικού φυσικού αερίου, μέσω των Βαλκανίων, South Stream, ο γερουσιαστής τη θεωρεί ως νίκη των ΗΠΑ και ως μια δυνατότητα να διεξάγει το ενεργειακό παιχνίδι στην περιοχή με τους δικούς της όρους.

«Βρισκόμουν στη Βουλγαρία με τον γερουσιαστή Μακέιν την ημέρα του παγώματος του προγράμματος -διηγήθηκε ο Μέρφι- και μάλιστα επεδίωξα να διαμηνύσω στη σερβική κυβέρνηση τη χαρά μου που το έργο αυτό δεν προχωρά. 

Οι ΗΠΑ όμως -πρόσθεσε- δεν πρέπει μόνο να τάσσονται κατά του South Stream, αλλά και να προτείνουν μια εναλλακτική λύση, όπως είναι φυσικό.

 Για τις ΗΠΑ η εναλλακτική είναι το υγροποιημένο φυσικό αέριο, οι μελλοντικές εξαγωγές από τις ΗΠΑ, επομένως χρειάζονται υποδομές για την παράδοσή του στην περιοχή, ένας νέος τερματικός σταθμός, ο οποίος συζητείται στην Κροατία».

Κυβερνητική αλλαγή στην Ελλάδα και η ονομασία των Σκοπίων

Την αλλαγή της κυβέρνησης στην Ελλάδα ο Μέρφι τη χαρακτήρισε «απλά ως μια νέα αφορμή για να ασκήσουν τον ηγετικό ρόλο τους στην περιοχή οι ΗΠΑ, ΕΕ και ΝΑΤΟ. Ναι, η κατάσταση εκεί αλλάζει -πρόσθεσε ο Μέρφι- και μπορεί να επιδράσει σε ολόκληρη τη Νότια Ευρώπη. Το ΝΑΤΟ πρέπει να είναι ανοικτό για νέα μέλη και να διευκολύνει την πορεία τους, και όχι να δημιουργεί προβλήματα».

Αναφερόμενος στα Σκόπια, ο Μέρφι διαβεβαίωσε ότι οι ΗΠΑ «μπορούν να πιέσουν τα Σκόπια να επανέλθουν στη σωστή τροχιά», και ότι «θα πρέπει να υπάρξει πιο ενεργή καθοδήγηση από τις ΗΠΑ για την επίλυση της διαφοράς τους με την Ελλάδα. 

Τα Σκόπια -είπε- είναι έτοιμα να ενταχθούν στο ΝΑΤΟ και ίσως περισσότερο απ’ ό,τι το Μαυροβούνιο. 

Πρόκειται όντως για μικρές χώρες οι οποίες ενισχύουν κάπως το δυναμικό του ΝΑΤΟ, αλλά νομίζω κανείς δεν αμφιβάλλει πως όσο δεν διευθετείται η διαμάχη σχετικά με την ονομασία, τα Σκόπια, δεν θα ενταχθούν στο ΝΑΤΟ». 

Συνοψίζοντας σε ό,τι αφορά το θέμα Ελλάδας και Σκοπίων, ο αμερικανός πολιτικός είπε ότι «το Στέιτ Ντιπάρτμεντ γνωρίζει καλύτερα τι πρέπει να γίνει εκεί».

Επίθεση παντού

Αναφερόμενος ξανά στη Ρωσία, ο γερουσιαστής ανέφερε: 

«Θέλω να καταλάβετε πως η Ρωσία δεν θα εξαφανιστεί από πουθενά. Θα συνεχίσει να πιέζει και να βολιδοσκοπεί. 

Στο Μαυροβούνιο πρότειναν, και αυτό δεν είναι μια κρυφή πληροφορία, πολλά δισεκατομμύρια για μια ναυτική βάση στις ακτές του. Για μια χώρα η οποία βιώνει τέτοιες οικονομικές δυσκολίες, θα ήταν δύσκολο να απορρίψει μια τέτοια πρόταση. Αλλά δείχνοντας συνέπεια, αρνήθηκαν λέγοντας “όχι”.  Επειδή θέλουν να γίνουν μέλος του ΝΑΤΟ και της ΕΕ», είπε ο Μέρφι.

Με την ομιλία του ο γερουσιαστής επιβεβαίωσε ότι οι ΗΠΑ έχουν περάσει στην επίθεση εναντίον της Ρωσίας ουσιαστικά παντού, όπου η Μόσχα έχει συμφέροντα και παραδοσιακή παρουσία. Η διαλλακτικότητα της πολιτικής των κυβερνήσεων, ακόμη και των ελίτ ορισμένων βαλκανικών κρατών (πρωτίστως της Σερβίας και του Μαυροβουνίου) προσφέρει καλές θέσεις εκκίνησης για «επιστροφή» της Ουάσιγκτον στην περιοχή.